Si tė zhvillojmė ndjenjėn e dhembshurisė tek fėmija
Dashuria, respekti, toleranca dhe mirėkuptimi i treguar nga nėna, babai dhe pjesėtarėt e familjes ndikon nė zhvillimin e ndjenjės sė dhembshurisė dhe ndėrgjegjes tek fėmija.
Nėse fėmijėt mbahen larg fenomeneve negative dhe tė frikshme , nėse rriten duke parė shembuj pozitivė atėherė ato do tė mbushen me ndjenjėn e dashurisė dhe dhembshurisė. Duhet tė vėzhgohen me kujdes sjelljet e fėmijės ndaj kafshėve dhe ambientit pėrreth.

Tė gjitha hallkat tė cilat e bėjnė njeriun njeri forcohen me zhvillimin e ndjenjave tė dhembshurisė dhe ndėrgjegjes. Dhe kjo fillon qė nga pėrkujdesja dhe edukimi qė prindėrit i japin fėmijės. Ndjenjat ekzistuese tė dhembshurisė dhe ndėrgjegjes duhet tė mbrohen dhe tė zhvillohen me anė tė marrėdhėnieve tė shėndosha me mjedisin dhe shoqėrinė. Plotėsimi i nevojave tė fėmijės nga nėna dhe babai , qėndrimi i tij nė njė lidhje e cila mbėshtetet nė dashuri dhe siguri dhe mbrojtja nga veset e dėmshme mundėson ndjeshmėrinė e ndjenjave tė dhembshurisė dhe ndėrgjegjes.

Pse ėshtė e rėndėsishme pėrkujdesja?

Njeriu ėshtė njė qenie biopsikosociale. Funksionimi i rregullt i sistemit tė mendimit dhe ndjenjave kėrkon njė zhvillim tė shėndetshėm biologjik. Ky individ mbrohet me anė tė pėrkujdesjes dhe njė ambienti tė pastėr. Mbrojtja e anės biologjike kėrkon mund dhe ndonjėherė tė bėn viktimė tė stresit. Prishja e sistemit tė mendimit dhe ndjenjave i hap rrugė ērregullimeve nė sjellje , shfaqen reagime tė ērregullta dhe personi nuk arrin tė ndjejė plotėsisht ndjenjat e dhembshurisė dhe ndėrgjegjes.

A ėshtė i rėndėsishėm komunikimi mes prindėrve?

Nė rastin kur mungojnė ndjenja e dhembshurisė dhe ndėrgjegjja ērregullime si personalitet psikopatik( ērregullimi i njė personaliteti antisocial) , ērregullimi paranoid( njė person i cili dyshon nė ēdo gjė) mund tė vėzhgohen qė nė barkun e nėnės. Shėndeti i nėnės ėshtė i lidhur me dashurinė dhe respektin e babait , me njė dyshe tė harmonizuar. Tek personat tė cilėt nuk mirėkuptohen me bashkėshortėt e tyre veēanėrisht gratė shfaqet shpesh depresioni. Prandaj pėr tė zhvilluar ndjenjėn e dhembshurisė dhe ndėrgjegjes tek fėmija pėrpiquni tė shmangni konfliktet dhe situatat e pakėndshme.

Ēfarė lloj mangėsish shfaqen tek fėmija nėse nėna dhe babai janė nė depresion?

Plotėsimi i nevojave themelore nė kohėn e duhur mundėson krijimin e njė individi tė ndjeshėm ndaj vuajtjeve , dhimbjeve. Duke e bėrė kėtė ai vazhdimisht pėrpiqet tė kuptojė gjuhėn e nėnės dhe babait dhe nė kėtė mėnyrė zhvillon dhe gjuhėn e tij tė trupit. Kėshtu bashkė me zgjuarsinė akademike zhvillohet dhe zgjuarsia emocionale. Nėse nėna dhe babai kalojnė nė depresion fėmija mund tė zhytet nė mendime tė thella dhe nė kėtė mėnyrė krijohet njė komunikim i mangėt ose i cunguar i cili ėshtė shprehje e njė ērregullimi serioz.

A ėshtė i mundur riparimi i mangėsive?

Gjatė periudhės sė zhvillimit ė fėmijės ka disa faza shumė tė rėndėsishme , nėse mangėsitė shfaqen gjatė kėtyre fazave riparimi ėshtė i pamundur. Mungesėn e nėnės mund ta plotėsojė pjesėrisht vetėm dashuria e njerėzve tė cilėt e kanė dashur e mbėshtetur atė. Por pėrsėri nėna dhe babai mund tė quhen tė fituar nėse pas shėrimit tė plotė e kapin situatėn aty ku e kanė lėnė mė parė. Sėmundjet psikologjike ndonjėherė shkaktohen nga nervozizmi i nėnės apo babait ose nga teprimi nė dhėnien e dėnimit ndaj fėmijės. Dhe kjo i hap rrugėn shfaqjes sė traumave tek fėmija dhe ndikon negativisht tek ndjenjat e dhembshurisė dhe ndėrgjegjes.

Ēfarė duhet tė bėjmė nė komunikimin me ambientin pėrreth?

Rritja e fėmijės nė njė ambient tė pastėr, natyral dhe tė shėndetshėm ėshtė shumė e rėndėsishme. Duhet tė analizohen mirė shkaqet e ndonjė problemi tė fėmijėve nė marrėdhėniet me kafshėt, nėse fėmija ka shumė frikė apo nėse sillet nė mėnyrė brutale ndaj tyre. Pėrsėri gjatė proceseve tė zhvillimit rrethi social dhe marrėdhėniet shoqėrore luajnė njė rol tė rėndėsishėm. Nėse fėmija reagon ashpėr ndaj shokėve apo motrės, vėllait atėherė duhet tė rishikohen dhe njė herė nevojat e paplotėsuara dhe traumat e kaluara.