Vitamina D, tepėr e rėndėsishme
Studimet e fundit bėjnė tė ditur se vitamina D ėshtė shumė mė e rėndėsishme nga sa mendohej deri mė sot.
Ėshtė parė se vitamina D ėshtė shumė mė e rėndėsishme se ē’mendohej deri mė sot, ndikon nė mė shumė se 200 gene tek njeriu, dhe kėta gene kanė lidhje me sėmundje tė kancerit dhe sistemit imunitar.

Kėto studime vėrtetuan se mungesa e vitaminės D mund tė shkaktojė probleme shumė serioze.

Shkencėtarėt qė realizuan studimin nėnvizuan faktin se nė botė gjenden mė shumė se 1 miliard njerėz tė cilėt kanė mungesė tė vitaminės D.

Studimi i realizuar nga Andreas Heger, i degės sė gjenomisė Funksionale nė Universitetin Oxford, u publikua nga revista mjekėsore “Genome Research”.

“Studimi ynė nxjerr nė pah ndikimet e pabesueshme tė vitaminės D mbi shėndetin, nė fusha qė pėrfshijnė njė spekter tė gjerė” shprehet Heger.

Kjo vitaminė ndikon tek ADN , nė pika tė caktuara tė gjenomisė sė njeriut ku zėnė vend “marrėsit e vitaminės D” (VDR). Ekipi i Hegerit nxori hartėn e kėtyre pikave dhe pėrcaktoi mė shumė se 200 genet tė cilat ndikohen nė mėnyrė tė drejtpėrdrejtė.

Mungesa e vitaminės D ėshtė lidhur vazhdimisht me shfaqjen e sėmundjes “fashizėm”. Ndėrsa studimi i ri tregon se mungesa e kėsaj vitamine i hap rrugė sėmundjeve tė ndryshme tė lidhura me sistemin imunitar, si: sklerozė, infeksione reumatizmale tė kyēeve, diabet tip 1, kancer nė gjak dhe kancer kolorektal.

Bazuar nė kėtė fakt, ekipi studiues duke pare pjesėt e lidhura me sėmundjet tė hartės gjenetike analizoi nivelin e VDR. Si pėrfundim rrjeti VDR i gjendur nė zonat e pėrmendura mė sipėr dhe i lidhur me sistemin imunitar ndodhej nė njė nivel tė lartė.

Vitamina e rrezeve tė diellit

Rezultatet e “Sreeram Ramagopalan” nga “Ėellcome Trust Centre for Human Genetics” nė universitetin Oxford treguan pėr rėndėsinė dhe vlerėn e vitaminės D mbi shėndetin e njeriut dhe ndikimin e saj mbi njė spekter tė gjerė tė proceseve biologjike nė organizėm.

Pasi lėkura ekspozohet ndaj rrezeve tė diellit, trupi prodhon njė pjesė tė madhe tė vitaminės D. Pėrveē kėsaj, kjo vitaminė mund tė merret nga vaji i peshkut, nga peshq si somon, ringa ose nė trajtė hapi.

Sipas specialistėve, vitamina D ndodhet nėn nivelin e duhur tek gjysma e popullsisė botėrore. Ndėrsa afėrsisht 1 miliard njerėz vuajnė nga mungesa e saj. Njerėzit me kalimin e kohės po i drejtohen sa mė shumė ambienteve tė mbyllura dhe ky fakt rrit dhe mė shumė mundėsinė e shfaqjes sė mungesės sė vitaminės D.

Njė studim i publikuar nė muajin Mars tregoi se vitamina D luan njė rol shumė tė rėndėsishėm nė aktivizimin e qelizave vdekjeprurėse tė sistemit imunitar tė njeriut. Nė kėtė studim bėhet e ditur se nėse ka mungesė vitamine D nė gjak qelizat nuk arrijnė tė njohin infeksionet dhe nė kėtė mėnyrė nuk aktivizohen.

Nė njė studim tė bėrė nga Ramagopalan, pas nxjerrjes nė pah tė lidhjes qė ekziston nė mes vitaminės D dhe disa sėmundjeve tė caktuara doktorėt pohuan se duhet tė merret parasysh domosdoshmėria e dhėnies sė vitaminės D fėmijėve dhe grave shtatzėna si mbrojtėse ndaj sėmundjeve. Marrja e vitaminės D gjatė shtatzėnisė apo qė nė vitet e para tė jetės do tė ndikojė pozitivisht mbi shėndetin e fėmijės nė vitet e mėvonshme, shprehet Ramagopalan nė artikullin rreth studimit. Ramagopalan tėrhoqi vėmendjen duke thėnė se shtete si Franca e marrin vitaminėn D, thjesht pėr tė mbrojtur shėndetin e popullit.

Pas studimeve tė bėra rreth dozės mė tė pėrshtatshme tė vitaminės D, specialistėt kėshillojnė tė merret 25-50 mikrogram nė ditė.

start