Emigracioni, tė ardhurat qė mbajnė “frymėn” e Shqipėrisė !


Shqiptarėt, pa pėrjashtim, edhe nė zonat mė periferike tė vendit janė njohės tė shkėlqyer tė valutave, imazhit dhe vlerės sė tyre. Dollari, euro dhe
paundi janė po aq familjarė, sa edhe leku pėr familjet shqiptare, e kjo, pėr shkakun se, tė ardhurat kryesore tė buxheteve tė tyre janė nga emigrantėt.

Kjo shtresė ka sjellė nė vendin tonė, tė paktėn mbas viteve 1990, njė vlerė tė pėrafėrt, qė pėrkon me 15 miliardė dollarė.
Pėr shumė familje, emigracioni ėshtė burimi i vetėm i tė ardhurave dhe vit pas viti ėshtė shndėrruar nė njė nga themelet, ku po mbėshtetet ekonomia shqiptare.

Sipas matjeve qė kanė bėrė institucionet e financave nė vend shifra rekord, qė arrin deri nė 1.028 milion euro dhe qė pasqyron rreth 13.7 pėr qind tė Prodhimit tė Brendshėm Bruto
(PBB) - qė i korrespondon vitit 2004 - i bėn dėrgesat e emigrantėve tė jenė njė faktor kryesor pėr mbijetesėn financiare tė vendit. Tė ardhurat nga emigracioni janė mė shumė se dyfishi i hyrjeve valutore nė Shqipėri nga eksportet e mallrave.

Po, nė fakt, njė burim kaq madhor pėr ekonominė e vendit tonė akoma nuk po gjen njė mbėshtetje konkrete tė strukturave tė shtetit. Ndėrsa bankat dhe agjencitė e transfertave
nė shumė raste ofrojnė shėrbime abuzive dhe me mjaft kosto pėr transferimin e parave nga jashtė brenda vendit.
Nė njė kohė kur shumica e emigrantėve pėrdorin shėrbimet bankare nė vendet ku jetojnė, rreth 77 % e emigrantėve shqiptarė preferojnė tė dėrgojnė paratė e tyre nėpėrmjet rrugėve
informale - kryesisht tė transportuar dorazi- dhe mė pak ato formale, ndėrsa sistemi bankar mbetet mė pak i preferuari.

Parashikimet tregojnė se cikli i emigracionit dhe fluksi i dėrgesave tė emigrantėve ka hyrė nė njė fazė pjekurie.
Kur krahasohen me vitet e fillimit tė emigracionit, migrantėt shqiptarė duken se janė mė mirė, pėr sa i pėrket punėsimit dhe tė ardhurave nė vendet pritėse. Pėr mė tepėr, nė tė shumtėn e rasteve, ata janė ribashkuar me familjet e tyre, duke nėnkuptuar njėfarė sigurie tė situatės nė vendin ku janė vendosur.

Si pjesė e kėtij procesi, pas bashkimit tė familjes dhe integrimit nė vendet pritėse, mendohet se migrantėt do tė dėrgojnė mė pak para, megjithėse, nė tė njėjtėn kohė, niveli i tyre i tė ardhurave mund tė rritet. Dėrguesit dhe marrėsit deklarojnė se pėrdorimi kryesor i dėrgesave ėshtė mbulimi i nevojave tėfamiljes. Mė pas vjen ndėrtimi, rregullimi
dhe mobilimi i shtėpive dhe mė pas investimet nė prona tė patundshme, si kategoria tjetėr parėsore.

Megjithėse ėshtė, pa dyshim, i rėndėsishėm pėr zbutjen e varfėrisė, ky fakt nėnkupton qė ato kanė njė rol shumė tė kufizuar nė nxitjen e punėsimit.

Nga Blerina Hoxha