Nė panairin e superkompjuterėve qė sapo mbylli dyert nė New Orleans, Louisiana, efektet potenciale tė Uraganeve nė mbyllės plastik ishin vėnė nė krahasim energjie pėrballė njė ēipi tė vogėl tė silikonit.


“Ne jemi duke diskutuar rreth ekzo-shkallės sė kompjuterėve tė tanishėm” u shpreh John Shalf, lideri i grupit Advanced Technologies pranė Lawrence Berkeley National Laboratory, para arkitektėve tė kompjuterėve, zhvilluesve tė softuerit dhe inxhinierėve tė komunitetit tė kompjuterėve tė performancės sė lartė. (Kompjuterėt e ekzoshkallės janė 1,000 herė mė tė shpejtė sesa superkompjuterėt e tanishėm mė tė shpejtė nė treg).

“Ne duhet tė rishkruajmė sėrish ēdo libėr rreth asaj si bėjmė kompjuterė” tha Shalf. “Ēdo 20 vite, ju keni kėtė mundėsi pėr tė rizbuluar universin, dhe kjo ėshtė gjėja numėr pėr tė cilėn tė gjithė janė tė emocionuar. Ne duhet tė paraqitemi me zbulim tė ri kompjuterik”. Dhe kėtė ata po dėshirojnė ta arrijnė brenda 10 viteve.

Superkompjuterėt e sotėm punojnė nė “peta” shkallė, gjė qė nėnkupton se performanca e tyre mund tė arrijė nė terme tė 10 nė fuqinė e 15 FLOPs (Floating Operations per second). Kompjuterėt e ekzoshkallės do tė duhej tė bėjnė pėrpunime nė shpejtėsi prej 10 nė tė 18 FLOPS.

“Ne po flasim pėr makina me miliona procesorė, ku secili prej tyre ka 1,000 bėrthama” tha John West, asistent special i drejtorit pranė U.S. Army Engineer Research dhe Development Center Information Technology Laborator. “jo vetėm qė kjo do tė paraqes njė sfidė tė madhe nė ēipat tonė dhe arkitekturėn e memories, por ne padyshim qė do tė duhet tė rikrijojmė tėrėsisht mėnyrėn sesi programet bėjnė gjithashtu kėto gjėra. Dhe 10 vite ėshtė njė periudhė e shkurtė pėr tė paraqitur njė model tė ri tė programimit”.

Procesorėt modern kanė disa procesor nė njė ēip (ēdo nėn-procesorė quhet njė “bėrthamė”). Sot, katėr, gjashtė,tetė e madje edhe 12 bėrthama janė tė zakonshme nė njė ēip. Krahasuar me njė superkompjuterė, qė ka me qindra e mijėra bėrthama. “Pesėdhjetė e gjashtė pėr qind e superkompjuterėve mė tė shpejtė nė botė pėrdoren nė aplikim industrial, si industri tė automobilave, energji, farmaceutik dhe industri tė lojėrave” tha Jack Dongarra, njė profesor i dalluar pranė Universitetit tė Tenessee, departamenti i Inxhinierisė Elektrike dhe Shkencave Kompjuterike. Dongarra, duhet theksuar se mirėmban 500 prej kompjuterėve mė tė shpejtė nė botė, sė paku kėshtu thuhet nė programin e tij tė testimeve.

Pėr 23 vite deri mė sot, konferenca e super kompjuterėve ka mundėsuar qė ky komunitet tė mbledh dhe diskutoj punėn e tyre. Megjithėse ka hapėsirė pėr tė vendosur tregtarėt me produkte tė reja dhe me letra teknike tė prezantimit, tutoriale dhe workshop, etj. SC10, qė u mbajt kėtė vit ka qenė njė rikujtim pėr ekspertėt e performancės sė lartė kompjuterike. “Ne sė bashku njėherė nė vit takohemi pėr tė shkėmbyer ide dhe pėr tė treguar me tė vėrtetė se ēfarė kemi bėrė dhe ēfarė do tė bėjmė” tha Dongarra. /pcworld.al