Ju lutem te me gjeni material qe do te permbaje gjera per kometat si trupa qiellor
Ju lutem sa ma shum material me pas e jo veq prej wikipedia-s
Ju lutem te me gjeni material qe do te permbaje gjera per kometat si trupa qiellor
Ju lutem sa ma shum material me pas e jo veq prej wikipedia-s
Kometat
Janė trupa me masė tė vogėl qė rrotullohen rreth Diellit, zakonisht nė orbita eliptike. Kometat pėrbėhėn nga trupa tė vegjėl guri tė pėrziera me gaze tė ngrirė.
Ato janė pjesė primitive nga materiali qė formoi sistemin diellor 4,6 x 109 vjet pėrpara. Ato normalisht kanė njė diametėr prej disa km., dhe pėrbėhen kryesisht nga kokrriza rėre, ujė tė ngrirė, monoksid karboni dhe dioksid karboni. Kometat pėrmbajnė edhe shumė molekula tė thjeshta organike. Shumė kometa mendohet se shtrihen nė zonat periferike tė sistemit diellor, tė njohura si brezi Kuiper dhe reja Oort. Brezi Kuiper ndodhet pak mė larg se Plutoni, nė formėn e njė disku qė shtrihet gradualisht nga jashtė dhe brenda sistemit diellor. Jashtė brezit Kuiper ndodhet reja Oort, e kometave, tė cilat janė vendosur nė formėn e sferės rreth sistemit diellor. Kometat vėzhgohen me shumė vėshtirėsi ngaqė ato janė shumė larg dhe shumė tė vogla nė diametėr. Kur njė kometė i afrohet sistemit tė brendshėm diellor ajo merr sasi tė mėdha rrezatimi nga Dielli. Ky rrezatim shkrin akujt duke i kthyer nė gaze tė cilėt dalin me forcė nga sipėrfaqja nė drejtim tė hapėsirės. Gazi jonizohet dhe shtyhet nga era Diellore duke formuar bishtin e kometės. Kometa formon 2 tipe bishtash. Tipi i parė ėshtė i formuar nga jonet dhe tipi i dytė nga pluhuri. Gjatė ēdo kalimi kometat humbin shumė lėndė duke u ndarė e thėrrmuar. Kėshtu gjatė orbitave tė kometave mbeten pjesė tė cilat janė shkaktarė pėr rėnien periodike tė meteorėve nė momentet kur Toka kalon nė vendet ku kanė kaluar kometat.
Kometat gjatė kalimeve nėpėr sistemin diellor ndikohen nga graviteti i planeteve, sidomos nga ai i Jupiterit dhe prej kėsaj ato mund tė ndryshojnė formėn e orbitės. Ato mund tė bien dhe nė Diell pėr shkak tė luhatjeve gravitacionale nė orbitat e tyre. Nė disa raste perioda e rrotullimit shkurtohet, por nė raste tė tjera ajo rritet dhe kur orbita e kometės merr formė hiperbolike, ajo shkėputet nga sistemi diellor.
Nuk ėshtė matrial i nxjerrur nga Wikipedia.