Fjalėt se Ylli i Betelges ėshtė pranė shpėrthimit dhe se nė qiellin tonė do tė shfaqet njė diell i dytė qarkullojnė prej muajsh tashmė, por njė pedagog i universitetit tė South Queensland, nė Australi, ėshtė cituar sė fundmi tė thotė se eventi do tė ndodhė vitin qė vjen, pra nė vitin 2012.
Betelges, njė yll i kuq gjigand nė krahun e djathtė tė konstelacionit tė Orionit mund tė shihet pa shumė vėshtirėsi natėn nė kėtė periudhė tė vitit. Ai ėshtė i dukshėm nė lindje, menjėherė pas perėndimit tė Diellit si njė yll i shndritshėm i kuq.
Shumė shkencėtarė dhe astronomė tė tjerė besojnė se shpėrthimi i tij nė supernova mund tė ndodhė nė ēdo kohė.
Ėshtė e ditur tashmė qė jeta e kėtij ylli mund tė pėrfundojė, por pėr ekspertėt nuk ka asgjė tė pėrcaktuar saktė. Shpėrthimi mund tė vijė nesėr apo pas mijėra vjetėsh.
Por, ēfarė do tė ndodhė nėqoftėse Betelges shpėrthen vėrtet?
Astronomėt parashikojnė se ai nuk do tė rrezatojė kaq shumė sa Dielli, por do tė jetė mė i ndritshėm se hėna e plotė dhe do tė shihet edhe gjatė ditės. Por, “Discovery News” thotė se nuk ka arsye pėr panik. Ylli gjigand ėshtė 640 vite dritė larg Tokės dhe shpėrthimi i tij nuk paraqet ndonjė rrezik.
Supernova ndodh me yjet masive nė fund tė jetės sė tyre. Ato krijohen nga yjet pėrmes fuzionit bėrthamor duke e kthyer hidrogjenin nė helium dhe pastaj heliumin nė karbon dhe elementė tė rėndė.
Dielli nuk do tė jetė nė gjendje tė gjenerojė njė supernova nė fundin e jetės sė tij pėr shkak se nuk ka masėn e duhur.