Origjina e SIDA-s

[Altin111]

HIV-i agjenti infektues i SIDA-s sipas shkencëtarëve e ka prejardhjen nga primatët johumanë në Afrikë dhe u transferua te humanët gjatë shekullit të 20-të. Zyrtarisht kjo epidemi filloi më 5 maj të vitit 1981. Dy lloje HIV-i infektojnë njerëzit, HIV-i numër 1 dhe HIV-i numër 2, që mund ta kenë origjinën nga Suty Mangabej, një majmun nga Guinea, Gaboni dhe Kameruni. HIV-i numër 1 është më viral dhe më lehtë i transmetueshëm dhe shkakton shumicën e infeksioneve HIV në botë. HIV-2 është më pak i transmetueshëm dhe është më shumë i kufizuar në Afrikën e Perëndimit.

Duke qenë se HIV-1 është më i përhapuri dhe më i rrezikshmi në botë, informacionet e mëposhtme i përkasin këtij agjenti.

Nga kafshët

Ka një variete teorish që ekzistojnë në përcjelljen e HIV-it te njerëzit, por asnjëra prej hipotezave nuk është pranuar unanimisht duke qenë edhe në kontradiktë me njëra-tjetrën.

Megjithatë koncepti i pranuar më gjerë është ai i quajtur teoria e “gjuetarit”, një teori sipas së cilës transferta e virusit është realizuar si pasojë e ndonjë kafshimi apo ndonjë prerjeje të lëkurës gjatë therjes, duke shkaktuar infektimin e këtij të fundit.

Kërkimet anonçuan në maj të 2006-s se HIV-i më shumë duket se e ka origjinën nga shimpanzetë e egra të pyjeve të Kamerunit dhe Kongos. Pas shtatë vjet studimesh dhe 1,300 kampione gjenetike të shimpanzeve drejtuan Dr. Beatrice Kinshasa të Universitetit të Alabamës për të identifikuar se shimpanzetë në afërsi të këtyre zonave kishin agjentë shumë të ngjashëm me agjentet e SIDA-s.

“Komploti” i poliomelitit

Gazetari Tom Curtis diskutoi një mundësi tjetër të mundshme për origjinën e HIV/SIDA-s në një artikull dikur shumë të bujshëm. Ai hipotezoi se SIDA është shkaktuar në 1950 në mënyrë të paqëllimshme në Kongo nga kërkimet e Hilary Koprowski për një vaksinë të poliomelitit.

Po disa vjet më pas në 1999, një tjetër gazetar Edwar Hooper i nxitur nga artikulli i Curtisit vendosi t’i hynte më thellë kësaj hipoteze.

Po në atë vit ai botoi një libër me titull “Lumi”, në të cilin ai shpjegoi një eksperiment të bërë me një imitim të ndodhisë së mësipërme, duke arritur në konkluzionin se injektimi i ashtuquajtur antipoliomelit në trupin human kthehej në HIV.

E megjithatë, kjo teori bie në kontradiktë me të tjera teori të prejardhjes së HIV-1, të cilat hipotezojnë me 95% siguri se përhapja e kësaj sëmundjeje vjen duke filluar nga vitet 1910 deri në 1950.



Përhapja

Pas shpërhapjes fillestare të virusit nga qeniet jonjerëzore tek ato njerëzore, ky virus u përhap shumë më shpejt mes njerëzve në të gjithë skajet e botës.

Të dyja llojet e HIV-it infektojnë njerëzit duke u transmetuar shumë lehtësisht.

HIV 1 është më viral dhe më lehtë i transmetueshëm, duke qenë gjithashtu edhe burimi i pjesës më të madhe të infeksioneve të HIV-it nëpër botë, ndërkohë që HIV-2 është më lehtë i transmetueshëm në Afrikën e Perëndimit.

Rastet e para

Rasti më i vjetër i dokumentuar për një rast të ngjashëm me “sindronim e panjohur” është diktuar në 1959, kur një britanik 25-vjeçar, i cili pati udhëtuar në marinë nga 1955 deri në 1957 (por jo në Afrikë). Ai kishte raportuar se vuante nga disa simptoma virusale të pashpjegueshme nga mjekët për rreth dy vjet. Gjendja e tij u përkeqësua shumë më rëndë në Krishtlindjet e 1958-s, kur ai filloi të vuante nga shkurtime të frymëmarrjes, lodhje ekstreme, rënie groteske të peshës, djersitje të shumta gjatë natës dhe temperaturë të lartë.

Doktorët menduan se ai vuante nga turbekulozi, edhe pse nuk gjetën asnjë infeksion bakterial, atë e kuruan sikur të ishte me turbekuloz.

Marinari vazhdoi të dobësohej ekstremisht deri sa vdiq në një kohë shumë të shkurtër në gusht të 1959-s. Autopsia e bërë evidentoi dy lloje të panjohura infeksionesh shumë e rrallë për kohën dhe e pranishme në pacientët me SIDA. Doktorët pas autopsisë donin të zgjidhnin enigmën e kësaj sëmundjeje vdekjeprurëse. Robert Plat dhe më pas drejtori i Kolegjit Mbretëror të Fizikantëve shkruan me hamendësimet në atë kohë se marinari dukej sikur paralajmëroi epokën e një virusi të ri të rrezikshëm. E megjithatë vetëm pas 31 vjetëve që pasuan, sëmundja e SIDA-s do të bëhej e njohur si vrasësja më e re masive e shekullit. Rasti i marinarit anglez u bë i njohur në një gazetë mjekësore të Anglisë vetëm më 7 korrik të 1990-s dhe u aprovua si sëmundja e SIDA-s vetëm më 20 janar të 1996-s, ku pjesë nga kampionet e marra u rianalizuan në laborator për të përfunduar kalvarin e hamendësimeve se nga ç’sëmundje enigme pati vdekur pacienti. Një tjetër rast i herët i kësaj sëmundjeje është diktuar po në të njëjtin vit, pra në 1959 te një burrë 48-vjeçar nga Haiti, i cili 30 vjet më parë pati emigruar në SHBA. Tek ai u zhvilluan po të njëjtat simptoma si me marinarin anglez dhe vdiq po në të njëjtin vit me të njëjtën hipotezë mjekësore të asaj kohe, pneumoni. Disa vjet më vonë Dr. Gordon R. Hennigar, i cili bëri autopsinë e 48-vjeçarit. Ai replikoi me fjalët: “Ishte një lloj sëmundjeje shumë e pazakontë për kohën dhe e panjohur dhe për këtë vë bast çdo gjë”.

Ndërsa në 1969 një djalë 15-vjeçar afro-amerikan vdiq po me të njëjtat simptoma po në spitalin e doktor Robert R. SIDA është dyshuar se gjeneroi pas vitit 1984 dhe në 1987 kërkimet në Universitetin Mjekësor të Tulanës u konfirmua gjetja e HIV-1.

Gjetja e virusit

Maj 1983

Në majin e 1983 doktorë nga skuadra Dr. Luc Montagnier në Institutin Pasteur të Francës raportuan se patën izoluar një retrovirus, për të cilin besonin se ishte shkaktari i SIDA-s. Më vonë ky virus u emërua virusi LAV dhe një shembull i tij u dërgua në Qendrën e Kontrollit të Sëmundjeve të SHBA-së.

Maj 1984

Në majin e 1984 një skuadër e drejtuar nga Robert Gallo i Shteteve të Bashkuara të Amerikës konfirmoi zbulimin e virusit, duke e emëruar ndryshe me emrin Virusi Limfotropik T tipi III. Zbulimi dualik solli mosmarrëveshje mes zbulueseve.

Dhe si i tillë vijoi deri kur Presidenti Mitterrand i Francës dhe President Reagan i SHBA-së u takuan dhe problemet kryesore u zgjidhën.

Janar 1985

Të dyja gjetjet rezultuan të jenë të njëjtat. Në janar të 1985, një numër edhe më i madh raportesh u publikuan duke pohuar se si virusi LAV si ai HTLV-III ishin i njëjti virus nga i njëjti burim dhe etiologjikisht, agjent i SIDA-s.

Maj 1986, emri HIV

Në maj 1986 Komiteti Internacional për Taxonomininë e Viruseve ligjëruan një emër të vetëm për të hedhur poshtë dy emrat e mëparshëm.

Emri i ri zëvendësues dhe i vetëm ishte HIV (Virusi i Imunodeficiencës njerëzore).