Portokajtė konsiderohen si thesar i vėrtetė i vitaminės C, e rėndėsishme pėr mbrojtjen e organizmit ndaj sėmundjeve. Vitamina C ėshtė mė e njohura nga tė gjitha vitaminat. Nė 100 ml lėng portokalli ka 56 mg vitaminė C dhe 1 gotė e tillė nė ditė ndihmon nė plotėsimin e nevojave tona tė pėrditshme pėr tė.

Ėshtė pikėrisht ajo qė ndihmon nė formimin e indit lidhor qė i mban sė bashku qelizat dhe formon pejzėn (ligamentin), kėrcin dhe muret e enėve tė gjakut dhe nė qoftė se ajo mungon, muret e enėve tė gjakut dobėsohen, duke e lejuar atė tė rrjedhė nė inde dhe pėr pasojė trupi mavijoset lehtė, gingivat nxjerrin gjak, dhėmbėt rrezikojnė tė prishen dhe shpesh ka dhimbje nė kyēe. Tė gjitha kėto janė shenja tė mungesės sė vitaminės C.

Nė tė vėrtetė, shumė prej simptomave tė moshės sė vjetėr - rrudhat, dhėmbėt qė lėvizin e bien, kocka tė dobėta - janė simptoma tė mungesės sė saj. Gjithashtu, ajo ndihmon pėr pėrthithjen dhe pėrdorimin e lėndėve tė tjera ushqyese, veēanėrisht hekurit. Njerėzit qė janė anemikė mund tė kenė hekur me bollėk, por jo mjaftueshėm vitaminė C pėr ta pėrdorur atė siē duhet.

Kjo vitaminė ėshtė e pėrqendruar nė kokėrdhokėt e syrit dhe si pasojė ndihmon pėr njė shikim tė mirė; dozat e mėdha tė saj mund tė pėrmirėsojnė infeksionin e syrit dhe kataraktin (perden). Por funksioni mė i rėndėsishėm i vitaminės C, sipas studimeve, ėshtė dezintoksikimi i gjakut. Ajo kombinohet me ēdo substancė helmuese ose toksike qė hyn nė trup duke i zhdukur ato, si rrjedhim, pastron trupin.

Ēdo substancė e huaj, madje edhe ilaēet qė hyjnė nė gjak, janė pak a shumė helmuese pėr trupin. Kėshtu, vitamina C eliminon helmin, por shkatėrrohet edhe vetė nė kėtė proces. Gjatė infeksionit dhe sėmundjeve, sa mė shumė vitaminė C qė merret (ndonjėherė madje 20-40 herė mė shumė se sa sasia normale), aq mė shpejt e merr veten pacienti.

Janė studiuar infeksione dhe sėmundje tė panumėrta, pėrfshi kėtu meningjitin, pneumoninė, tė ftohtit, infeksionet e syrit, alergjitė, dhimbjet e shpinės, artriti (pezmatimi i kyēeve) dhe ėshtė zbuluar se vitamina C i ka lehtėsuar tė gjitha ato. Ajo, gjithashtu, detoksifikon dhe eliminon produktet e tepėrta metabolike, toksike tė vetė trupit (tė tilla si acidi laktik) qė shkaktojnė lodhje, veēanėrisht pas ushtrimeve ekstreme.

Eksperimentet me ushtarėt treguan qė kur atyre qė transportonin pajisje tė rėnda nė marshime tė gjata dhe tė vėshtira u jepej vitaminė C, ata ndiheshin mė pak tė lodhur, e merrnin veten mė shpejt dhe nuk vuanin nga ngėrēet e kėmbės. Ata ushtarė, tė cilėve nuk u jepej vitaminė C, vuanin nga lodhja e madhe dhe ngėrēe tė forta nė kėmbė dhe nuk e merrnin veten pėr ditė tė tėra. Si rrjedhim, shumė ushtarėve u jepen doza tė mėdha me vitaminė C, pėrpara se tė shkojnė nė njė mision tė vėshtirė.

Gjithashtu, kjo vitaminė efektive ėshtė gjithashtu e vlefshme pėr tė lehtėsuar stresin mendor, pėr emocionet e forta, veēanėrisht ata me stres shumė negativ, tė cilat prodhojnė shumė toksina nė trup. Personat me ērregullime nervore ose emocionale janė lehtėsuar shumė duke marrė vitaminė C. Shumė mjekė tani rekomandojnė doza tė mjaftueshme tė vitaminės C tek ata pacientė tė cilėt duhet tė pėrjetojnė situata tė vėshtira.

Burimi mė i mirė i vitaminės C janė frutat e agrumeve (portokajtė, limonėt, qitrot, mandarinat etj.) Specat jeshilė kanė njė pėrmbajtje tė lartė me vitaminė C, domatet dhe perimet e gjelbra janė burime tė tjera tė mira; por ajo nė pėrgjithėsi ndodhet nė tė gjitha gjėrat e pagatuara, frutat dhe perimet e freskėta.

Sasitė relativisht tė vogla tė kėsaj vitamine nevojiten nė jetėn e pėrditshme nga personat e shėndetshėm dhe kėto sasi shumė lehtė mund tė merren nga burimet natyrale, pa iu drejtuar shtesave tė vitaminave.

Kėrkesa e pėrditshme minimale ėshtė rreth 50 mg, ose njė gotė me limonadė apo lėng portokalli tė freskėt. Lėngu i limonit me mjaltė ose kripė rekomandohet veēanėrisht pėr tė pastruar trupin dhe pėr tė ēlodhur mendjen.

Vitamina C ėshtė njė vitaminė shumė delikate, e cila shkatėrrohet lehtėsisht nga nxehtėsia, oksigjeni, drita dhe substancat bazike. Shpejt, pasi njė frut ėshtė qėruar ose ndarė, vitamina C shkatėrrohet, kėshtu qė ėshtė mirė t‘i konsumojmė frutat dhe perimet shumė shpejt pasi ato janė prerė.

Me gjithė kėto cilėsi dhe veti magjike qė i atribuohen asaj, a nuk ėshtė mė mirė qė tė pėrdorim ēdo ditė portokaj, limonė dhe mandarina nėse duam tė ndihemi mė mirė, mė nė formė dhe tė mos sėmuremi asnjėherė?