Emigrimi, si ndryshoi popullsia shqiptare

[kuklla]

• 47% e kuksianëve e dibranëve kanë zbritur në Tiranë

Emigrimi ndërkombëtar i shqiptarëve, më së shumti në vendet perëndimore dhe veçanërisht në Greqi dhe Itali, është një nga shpërnguljet më mbresëlënëse gjatë shekullit të 20 në Evropë. Si rezultat i shumë faktorëve politikë, ekonomikë dhe socialë, në fund të vitit 1990 u vunë re disa fenomene që paralajmëruan shpërthimin migrues të qyteteve shqiptare. Në korrik të vitit 1990, afërsisht 5.000 persona hynë në ambasadat italiane, gjermane dhe franceze në Tiranë dhe kërkuan viza. Në fund të vitit 1990, afërsisht 20.000 shqiptarë lanë vendin duke u drejtuar për në Greqi dhe kërkuan strehim politik. Në mars 1991, shumë qytetarë shqiptarë hynë në portin e Durrësit, më i madhi në Shqipëri, në mënyrë që të largoheshin nga Shqipëria me anije. Ata arritën në portet e Italisë së Jugut. Një tjetër zhvendosje që përfshiu rreth 18.000 njerëz, ndodhi në të njëjtin vit në gusht. Qeveria italiane i refuzoi ata në mënyrë kategorike dhe brenda një periudhe të shkurtër, pjesa dërrmuese e këtyre emigrantëve u kthye në Shqipëri.

Klandestinët

Sipas INSTAT-it, emigracioni i padokumentuar u rrit gjatë viteve në vijim. Gjatë periudhës 1989- 2001, afërsisht 700.000 shqiptarë u larguan nga vendi. Këto lëvizje migratore patën një ndikim jo vetëm në numrin absolut të popullsisë dhe të shpërndarjes së saj gjeografike, por gjithashtu edhe në strukturën e brendshme të popullsisë (në lidhje me raportet e seksit dhe moshës si dhe me përbërjen e saj shoqërore-ekonomike), dhe në funksionimin e përgjithshëm të ekonomisë dhe në infrastrukturën e vendit, duke përcaktuar kështu potencialin e mëtejshëm të zhvillimit të vendit. Migracioni gjithashtu pati një ndikim të madh në ekonomi, si një faktor që ushtron ndikim në bilancin tregtar (duke transferuar para brenda vendit nga jashtë). Emigrantët shqiptarë, në të shumtën e rasteve punojnë në sektorë që nuk janë të preferuar nga vendasit, dhe pjesa dërrmuese e tyre kanë paga të papërcaktuara, ata shërbejnë si mekanizëm rregullues në tregun e punës dhe kontribuojnë në rritjen e prodhimit vendas të shtetit pritës.

Migrimi i brendshëm

Popullsia migrante është relativisht e re: 115.700 persona që përfaqësojnë 46% të të gjithë migrantëve ndërmjet prefekturave, nuk kanë arritur moshën 30 vjeç në 2001-in, dhe vetëm 6% janë në moshën e pensionit. Pra, migrimi i brendshëm është një fenomen që prek popullsinë e re aktive: 72% e personave të migruar sipas "Regjistrimit të Popullsisë 2001" ishin në moshën ndërmjet 20 dhe 65 vjeç. Pra në disa zona, migrimi çoi në përqendrimin e krahut të punës, domethënë të popullsisë potencialisht aktive. Mund të vërejmë gjithashtu se gratë janë më shumë të predispozuara të migrojnë brenda kufijve të Shqipërisë, se sa burrat. 54% e migrantëve janë gra (136.600 gra kundrejt 116.100 që janë burra). Raporti gjinor i migrantëve është 85 burra për 100 gra. Ky mbizotërim i grave, sidoqoftë nuk është i vërtetë për të gjitha moshat. INSTAT-i ka konstatuar një raport gjinor prej 93 ndër adoleshentët (12-19 vjeç) dhe prej 60 ndër migrantët me moshë nga 20-29 vjeç. Për migrantët me moshë 40-64 vjeç, burrat përbëjnë pjesën më të madhe. Ka disa arsye të ndryshme që mund të përmenden për të shpjeguar mbizotërimin e grave që migrojnë në moshë të re. Së pari, gratë e reja të lindura në zonat rurale shtyhen të emigrojnë, sepse ato në përgjithësi nuk kanë të drejtë të trashëgojnë nga prona e familjes në fshat. Meqenëse ato nxiten që të gjejnë punë jashtë territorit të familjes, ato zhvendosen më shpejt sesa burrat e së njëjtës moshë. Ky migrim, gjithashtu nxitet nga mundësia e punësimit në sektorët tercialë në zonat urbane. Këto lloje punësh, përgjithësisht nuk kërkojnë ndonjë kualifikim të veçantë. Së dyti, ky mbizotërim është kryesisht artifakt, sepse migrantët burra më shpesh migrojnë jashtë vendit.

Të gjithë në Tiranë

Prefekturat e qendrës së vendit (Tiranë dhe Durrës), tërheqin migrantë, të cilët vijnë nga i gjithë vendi. Pjesa më e madhe e imigrantëve, megjithatë, vijnë nga verilindja (Kukës dhe Dibër; 47% dhe 40% e imigrantëve në Tiranë dhe Durrës përkatësisht). Migrantët e ardhur nga verilindja drejt qendrës karakterizohen nga një strukturë e moshës së re: 68% e migrantëve janë nën moshën 12-39 vjeç, kundrejt 45 % të popullsisë së të gjithë vendit. Kjo zhvendosje çliroi zonat e largimit të njerëzve nga presioni i madh demografik, për shkak të faktit se 65% e popullsisë jomigrante ka një moshë më pak se 40 vjeç. Migracioni ka ulur moshën e popullsisë së prefekturave të Tiranës dhe të Durrësit, ku 53% e banorëve nuk kanë arritur ende moshën 40 vjeç. Meqenëse migrantët janë shpesh të rinj, kapitali i tyre njerëzor është mesatarisht më i lartë, ose sa ai i popullsisë jomigrante. Personat me diplomë të shkollës së mesme ose me diplomë universiteti përbëjnë vetëm 26% të popullsisë jomigrante në zonat verilindore të vendit, dhe ata janë 34.5% e popullsisë migrante. Ndikimi kryesor i kësaj zhvendosjeje për zonat pritëse lidhet me pjesën më të madhe të migrantëve me formim të nivelit të mesëm (arsimi tetëvjeçar), të cilët përfaqësojnë 48% të migrantëve, kundrejt 36% të popullsisë pritëse. Koeficienti i papunësisë së popullsisë së origjinës (që jetojnë në verilindje), është mjaft i lartë, me 25.5%. I njëjti tregues arrin shifrën 33% ndër burrat dhe 46% ndër gratë migrante. Në përgjithësi, presionet mbi tregun e punës përbëjnë një shqetësim të veçantë lidhur me grupe të veçanta të forcës së punës: Meqenëse 90% e të papunëve kanë nivele shkollimi tetëvjeçar dhe të mesëm, mund të flasim për një strukturë papunësie, e cila tenton të përqendrohet tek destinacionet e ardhjes.