Zbulohet përkrenarja e rrallë ilire

[kuklla]

Irma Hoxha

Një përkrenare ilire e shekullit të VII- të para Krishtit, e zbuluar rastësisht 3 ditë më parë teksa një grup punëtorësh po punonin në Rrugën e Arbrit, është kthyer në një histori grabitjesh e hetimesh policore. Në të vërtetë, gjatë atyre gërmimeve janë gjetur dy përkrenare dhe sende të tjera arkeologjike. Por përkrenarja në fjalë, para tri ditësh u zhduk pa gjurmë. Njëri prej punëtorëve e kishte marrë në shtëpinë e tij dhe deklaroi se pasi iu duk pa vlerë, e kishte hedhur në plehra dhe fëmijët e kishin marrë për skrap. Por në të vërtetë, ai e kishte mbajtur gjatë gjithë kohës në shtëpi objektin e rrallë. Dje, policia e Fierit ka mundur të posedojë këtë përkrenare, duke u hapur rrugë hetimeve për sendet e tjera që mund të jenë marrë nga varri antik.
Ngjarja
Ngjarja e ka fillesën pak ditë më parë, kur firma e ndërtimit, e cila ka fituar tenderin për ndërtimin e Rrugës së Arbrit, po punonte në zonën e fshatit Sofraçan. Makineritë, duke gërmuar për shtrimin e rrugës, kanë pikasur disa pllaka varri, që punëtorët i kanë larguar tutje për të parë se çfarë kishte brenda tyre. Pikërisht në atë vend, një nga punëtorët e firmës ka gjetur dy përkrenare bronzi, të ruajtura në kushte mjaft të mira. Fillimisht, pas heqjes së pllakës, punëtorët kanë gjetur një përkrenare, të cilën e ka marrë njëri prej këtyre të fundit. Më vonë, aty janë afruar edhe punëtorët e tjerë, të cilët kanë nisur të gërmojnë në varrin arkeologjik. Një tjetër punëtor, Ruzhdi Bitri ka gjetur një tjetër përkrenare, duke e mbajtur nën kujdes, pasi sipas tij ajo përbën një vlerë kombëtare.
Fill pas kësaj, interesi i banorëve dhe punëtorëve të tjerë është rritur dhe nga ndërhyrje të shumta varri antik është dëmtuar rëndë. Menjëherë pas njoftimeve të para, policia ka ndërhyrë dhe ka marrë në mbrojtje varrin antik. Megjithatë, ende nuk dihet nëse janë shpëtuar gjithë sendet me vlerë të këtij varri, apo janë bërë objekt vjedhjeje. Autoritetet policore kanë ngritur dyshimet se bashkë me përkrenaret mund të ketë pasur edhe shtiza luftëtarësh, për të cilat mendohet se mund të jenë vjedhur.
Gjetja e përkrenares
Burimet zyrtare nga Drejtoria e Policisë Fier pohojnë se sigurimi i përkrenares është kryer pas publikimit të emrit të punonjësit të firmës e cila kryente edhe punimet në rrugën e sipërcituar. Sipas burimeve zyrtare policore, mësohet se si fillim është bërë identifikimi i emrit të autorit që e kishte gjetur, i cili përkonte me banorin e fshatit Vajkan të komunës Mbrostar, rrethi Fier, 25-vjeçarin Florenc Hatia. Më pas policia i është drejtuar banesës së Hatisë. Edhe pse ky i fundit kishte pohuar dy ditë më parë se e ka hedhur përkrenaren në një kosh mbeturinash shumë pranë shtëpisë, e që më pas prej andej e morën një grup fëmijësh që e shitën për skrap, gjatë ushtrimit të kontrollit nga ana e efektivëve blu të Fierit është mundur të gjendet e të sekuestrohet sendi me vlerë për nga vitet e krijimit, por jo nga përmbajtja dhe materiali i tij. Burimet policore bëjnë të ditur gjithashtu se ndaj Hatisë nuk ka nisur asnjë proces hetimi, ndërkohë që denoncimin për humbjen e përkrenares e ka bërë Instituti i Arkeologjisë në Tiranë. Prej Institutit të Arkeologjisë është sinjalizuar paraditen e djeshme edhe arkeologu i Fierit, Lami Koçi. Koçi pasi ka marrë një kontakt me krerët e Drejtorisë së Policisë Fier, të cilët e kanë siguruar për gjendjen e mirë të përkrenares. Mësohet prej policisë se "Florenc Hatija kishte kërkuar sasi të madhe lekësh për ta dorëzuar atë. Madje edhe gjatë pyetjeve që iu është nënshtruar në polici, Hatija ka këmbëngulur tek kjo kërkesë". Përkrenarja prej bronzi peshon 800 gramë. Ajo i përket periudhës së shekullit të VII para erës sonë. Pas gjetjes nga gërmimet dhe humbjen e saj, ajo hapi një polemikë të madhe, e cila u mbyll sot me sigurimin e saj në policinë e Fierit e më pas në Institutin Arkeologjik.