Çfarë janë teleskopët

[alboboys]

ckemi mund te me ndihmoni me ca informacione per: cfar jane telsekopet. teleskopet diellor... dhe info te tjera rreth ketyre........spetroskopet dhe radioteleskopet...... mund te me ndihmoni????flm

[ReniX]

Fjala "teleskop" vjen nga greq. τελε - tele = larg, dhe σκοπειν -skopin = me shiku, me pa; pra teleskop = tejqyrë). Ai është vegla më e rëndësishme në duart e astronomit. Me fjalë të thjeshta teleskopi, mbledh dhe fokuson (vaterzon) rrezatimin elektromagnetik të trupave qiellore. Teleskopët rrisin madhësinë e dukshme të trupave qiellore, së bashku me ndriçimin e tyre.

Galileo Galilei ishte i pari që përdori një teleskop për qëllime astronomike.

Per me shume kerko ne forum mbi astronomine

[EMAUS]

Nuk e di sa do te ndihmojne keto me poshte, hidhu nje sy.

Teleskopi mbush 400 vjeç

Vatikani kërkoi publikisht falje. 15 vite më parë, i pari që ndërmori një akt të tillë ishte Papa Vojtila, ndërsa së fundi pasuesi i tij Papa Benedikti i XVI.

Entela Resuli/Dritan Laci



Mbushen 400 vite nga 1609-a e largët, kur Galilei ktheu për herë të parë drejt qiellit teleskopin. UNESCO dhe Bashkimi Ndërkombëtar i Astronomëve shpallin 2009-n si vitin botëror të Astronomisë. Agjenda e aktiviteteve do të përfshijë edhe Shqipërinë, ku departamenti i Astrofizikës do të organizojë përgjatë gjithë vitit vëzhgime yjore, ku pjesëmarrës do të jetë edhe publiku i gjerë

Vatikani kërkoi publikisht falje. 15 vite më parë, i pari që ndërmori një akt të tillë ishte Papa Vojtila, ndërsa së fundi pasuesi i tij Papa Benedikti i XVI. Ndoshta është rastësi, ndoshta jo pa qëllim, por heqja e anatemimit kishtar, vjen pikërisht në vigjilje të 400-vjetorit të teleskopit të parë, meritë e cila i atribuohet njeriut që aq shumë vuajti mirësinë për t’i dhënë botës dhe gjithësisë vendin që i takon. Galileo Galilei tani mund të prehet në jetë të jetëve i qetë.

Nga zbulimi i kratereve të hënës dhe më pas të Jupiterit e deri më sot janë shënuar me qindra zbulime kozmike, kurrë të menduara 4 shekuj më parë. Jo më kot viti 2009 është cilësuar i veçantë dhe do të njihet përgjatë gjithë ecurisë së tij kalendarike si Viti Ndërkombëtar i Astronomisë.

Astronomët në të gjithë botën kanë nisur me kohë përgatitjet për festimin e vitit jubilar. Një bashkim befasues prej 135 vendesh po bashkëpunojnë për ta sjellë universin afër Tokës. Do të jenë 365 ditë të ardhshme të mbushura plot me surpriza, ku priten të ndodhin shumë ngjarje dhe aktivitete, të cilat do të përmblidhen në një shfaqje gjigante me përmasa kozmike.

Ceremonia zyrtare e hapjes së IYA2009 (Viti Ndërkombëtar i Astronomisë 2009) do të mbahet në Paris, më datat 15 dhe 16 janar 2009. Në këtë simpozium global do të flasin shkencëtarë të dëgjuar, ndërmjet tyre edhe nobelistë, ndërsa një pjesë tjetër e shkencëtarëve do shprehen nëpërmjet videos nga vendet e largëta ku ndodhen. Shumë vende do t’i mbajnë ceremonitë e hapjes përgjatë gjithë muajit janar dhe shkurt, duke ofruar mbështetjen e tyre për këtë vit të veçantë.

Por, shumë gjëra do ndodhin më parë. Teleskopët kanë dalë në rrugë në qytetet kryesore botërore që ditën e Vitit të Ri. Grupi i Fizikës Diellore në IYA2009 ka zhvilluar fushatë mbarëbotërore në mbi 30 vende. Në 150 rrugë e bulevarde në qytetet kryesore të botës astronomët amatorë do të ngrenë teleskopët në trotuare për t’i bërë kalimtarët të vrojtojnë Diellin nëpërmjet pajisjeve speciale.

“Ditari Kozmik” është shembull tjetër aktivitetesh globale që do ndodhin gjatë vitit 2009. Për të sjellë sa më pranë kozmosin, iniciuesit e Vitit Ndërkombëtar të Astronomisë 2009 (IYA2009) do të hapin në ditën e parë të vitit faqen zyrtare të internetit të Ditarit Kozmik. Projekti do të ketë të bëjë me jetën e përditshme të astronomëve me kohë të plotë.

Mbi 50 vetë, profesionistë nga 35 vende të ftuar të punojnë për këtë projekt nga organizma të tillë si ESO, NASA, ESA dhe JAXA, kanë filluar të përgatisin përmbajtjen, duke shkruar për jetën e tyre, punën dhe sfidat që ata përballojnë. Publiku mund të shikojë se ç’është një astronom dhe si kryhet puna shkencore.

Një tjetër projekt që do të zhvillohet në 400-vjetorin e teleskopit të parë është “365 Ditët e Astronomisë”, ku në çdo ditë të vitit do të publikohet një podcast, në të cilin episodet do të shkruhen, regjistrohen dhe prodhohen nga njerëz të kudondodhur në rruzullin tonë. Në muajin prill, përkatësisht në datat 2 dhe 5, publiku do të ketë mundësi të shijojë një tjetër ngjarje botërore që lidhet me jetën e kozmosit. “100 orë Astronomi”.

Kështu quhet projekti bazë i IYA2009, ku publiku do të ketë mundësi të jetë pjesëmarrës në shumë aktivitete, të shikojë filma mbi gjithësinë, të kryejë vrojtime etj. Qëllimi kryesor i projektit është afrimi i sa më shumë njerëzve pranë teleskopit, ashtu siç bëri Galileo Galilei për herë të parë 400 vite të shkuara. Projekti tjetër madhor që do të shënohet në Vitin Ndërkombëtar të Astronomisë është “Nga Toka në Univers”.

Ekspozita e organizuar nga IYA2009, do të sjellë imazhe astronomike për publikun e gjerë në vende jotradicionale si parqe e kopshte, muze arti, qendra tregtare dhe stacione metroje. Në disa vende të Evropës, projekti do të fillojë që në muajin e parë të vitit 2009, ndërsa aktualisht 30 vende janë në fazën zhvilluese të tij, për të dhënë deri në 100 imazhe astronomike nëpër ekrane.

Agjenda e aktiviteteve do të përfshijë në vitin botëror të Astronomisë edhe Shqipërinë. Departamenti i Astrofizikës pranë Fakultetit të Shkencave të Natyrës do të organizojë përgjatë gjithë vitit 2009, vrojtime yjore ku do të ftohen jo vetëm specialistë të fushës, por edhe njerëz të apasionuar pas gjithësisë dhe mistereve që ajo fsheh.


Në 2009-n, shfaqet eklipsi më i gjatë diellor i shekullit 21

Gjatë 2009-s, qielli do të shfaqë disa dukuri interesante, përfshirë edhe eklipsin më të gjatë diellor për shekullin 21, që do ndodhë me 22 korrik 2009 dhe do zgjasë 6 minuta e 39 sekonda në një korridor të ngushtë vendesh ku futen India, Bangladeshi dhe Kina. Një shi i fortë meteorësh leonidë pritet në mesin e nëntorit 2009, me një numër të pabesueshëm prej 500 yjesh rënëse në orë.

Në mesin e tetorit, në hemisferën veriore, Jupiteri do të ketë një pozicion perfekt për t’ia treguar publikut bashkë me hënat e tij. Do të jetë pamje shumë mbresëlënëse, qoftë për t’u parë edhe me teleskop të vogël.