Nė njė marrėdhėnie tė sh kurtėr, ose tė gjatė, mes part nerėsh, ka shumė ulje e ng ritje. Ka ēaste tė bukura, por edhe momente tė hidhura, tė cilat jo rrallė ēojnė nė fundin e saj.

Ndėr shkaqet kryesore tė ndarjeve janė tradhtitė, mosbesnikėria ndaj njė impenjimi shpirtėror e fizik. Arsyet se pėrse tradhtojmė janė nga mė tė ndryshmet. Ato janė bėrė objekt studimi pėr shkencėtarėt dhe psikologėt. Mė poshtė vijon njė intervistė me psikologen e famshme amerikane, Mira Kirshenbaum.

A ka ndonjė mėnyrė tė veēantė pėr fillimin e njė marrėdhėnieje jashtėmartesore?

Njerėzit zakonisht thonė: Nuk doja kurrė qė kjo tė kishte ndodhur, por ja qė ndodhi". Nė fakt, nė kėto deklarata ka ndershmėri. Zakonisht njerėzit ndodhen nė marrėdhėnie tė cilat i kanė ndėrtuar mbi bazėn e besimit reciprok dhe tė pėrkushtimit.

Me kohė lumturia apo pozitiviteti qė mund tė kishte ekzistuar nė fillim nis e tretet e bashkė me tė tretet edhe detyrimi i brendshėm qė kemi pėr t‘i qėndruar besnik tjetrit. Nė kėto momente e vėmė re se nuk paskemi qenė aq tė lumtur... Askush qė ka qenė i lumtur nė marrėdhėnien e tij nuk hidhet, apo ndėrmerr tentativėn pėr tė pasur njė marrėdhėnie tė dytė. Nė shumė raste tradhtitė nuk kanė tė bėjnė me karakterin e njė personi. Thelbėsore ėshtė mungesa e lumturisė. Ka njerėz shumė tė pėrkushtuar e besnikė, qė pėr njė kohė tė gjatė pėr shkak tė bindjes dhe karakterit tė tyre mund tė qėndrojnė nė njė lidhje pa e prishur marrėveshjen, por qė me kalimin e kohės nė "radarin" e tyre hyjnė persona tė tjerė. Pėr ta ilustruar, kėtė do ta krahasoja me njė person qė vėrdalloset me njė gotė vere tė zbrazur, nė kėrkim tė dikujt qė t‘ia mbushė, tė dikujt qė ka njė shishe. Njeriu me gotėn bosh do vetėm njė gllėnjkė nė fillim, sa pėr ta shijuar.

Zakonisht lidhjet nisin nė mėnyrė shumė tė pafajshme dhe me kalimin e kohės, ndėrsa dy persona fillojnė e thellohen, nė marrėdhėnie lindin edhe emocionet dhe gjithēka bėhet mė serioze. Por, sido qė tė ndodhė, ka njė moment tė caktuar kur tė dyja palėt e kuptojnė qė tashmė e kanė kaluar linjėn e lejueshme dhe kanė hyrė nė domenin e njė marrėdhėnieje tė njė tjetėr natyre. Ndjenja e parė qė pėrjetohet ėshtė mrekullimi, sepse tė dy kanė qenė tė uritur pėr njė tejkalim tė tillė tė njė marrėdhėnieje shoqėrore. Nga ana tjetėr, pas mrekullimit tė parė vjen ndjenja e fajit dhe dhimbjes pėr kė do tė vuajė nga kjo marrėdhėnie e re. Veēse, dy njerėz qė ndihen mirė, janė edhe dy tradhtarė njėkohėsisht, ēka askush nuk do tė donte qė tė ishin.

Nėse njerėzit nuk duan tė divorcohen, dhe pėr kėtė ka shumė arsye, qė nisin nga fėmijėt, arsyet financiare, apo paragjykime tė ndryshme, atėherė ata nisin tė mashtrojnė, tė shndėrrohen nė tradhtarė, qė shpesh i bėn tė ndihen tė rėndomtė. Njerėzit nuk duan tė divorcohen, edhe sepse ata nuk duan qė tė shfaqen si humbėsa e si dėshtakė nė sytė e botės. Nė kėto kushte, zgjedhja qė bėn shumica e personave tė martuar qė kanė njė marrėdhėnie ėshtė qė tė vazhdojnė edhe marrėdhėnien jashtėmartesore, edhe martesėn, duke rrezikuar qė tė krijojnė njė telash tė madh, por edhe njė ulje tė vetėvlerėsimit. Me kalimin e kohės, ndjenja e fajit duket e menaxhueshme, pasi martesa vazhdon dhe ata ndihen tė bekuar nga Zoti qė kanė edhe martesėn, edhe kėtė dhuratė tė bukur qė ėshtė partneri i ri, i cili u fal ndjenja qė mendoheshin si tė harruara. Por, a mund tė zgjasė njė gjė e tillė?

Jo, kurrė. Nuk ėshtė e mundur. Ėshtė thjesht njė iluzion nė grackėn e tė cilit bien tė gjithė. Tė qenit nė dy marrėdhėnie njėherazi nuk mund tė zgjasė shumė, sepse ngarkesa ėshtė shumė e madhe dhe herėt a vonė njėra ose tjetra marrėdhėnie ėshtė e destinuar tė mbarojė. Ėshtė si njė shtėpi prej letre. Sa mė shumė qė vazhdon tė qėndrojė nė kėmbė, aq mė shumė rrezikon qė tė shembet me puhinė e parė. Vjen njė moment dhe shumė shpejt presioni rritet e themelet e brishta nisin tė lėkunden. Personi qė po tradhton pėrpiqet qė tė ketė gjithēka nėn kontroll, tė vazhdojė tė mbajė njė status quo, t‘i mbajė gjėrat tė pandryshueshme, por tashmė nuk ėshtė mė nė duart e tij. Nga ana tjetėr, dy personat e tjerė nė kėtė lidhje, bashkėshorti/ ja ose i/e dashura, nisin tė bėjnė presion dhe situata mund tė shpėrthejė.

A kapet me "presh nė dorė" shumica e njerėzve? Po. Nė pjesėn mė tė madhe tė rasteve ndodh. Nė historitė qė kam dėgjuar, gjithmonė ndodh qė pala qė tradhton ka raste kur nuk tregohet e kujdesshme dhe kėshtu pala tjetėr gjen prova, apo fakte tė vogla, qė e ēojnė nė pėrfundimin se diēka po ndodh pas shpinės sė tyre. Nė raste tė tilla, sherri dhe zbulimi i lidhjes ėshtė i pashmangshėm. Nė njė rast tė tillė, cila ėshtė kėshilla qė do tė jepnit: duhet tė tregojnė tė vėrtetėn, apo tė mohojnė gjithēka?

Ky ėshtė njė moment shumė-shumė i rėndėsishėm. Personalisht jam njė person shumė partizane e sė vėrtetės. Do tė rrezikoja gjithēka pėr hir tė sė vėrtetės, pasi njė gėnjeshtėr, edhe pse mund tė shmangė njė sherr nė njė moment tė caktuar, nuk do ta shmangte atė pėr njė kohė tė gjatė. Situata do tė akumulonte dhe do tė shpėrthente sėrish herėt ose vonė. Por edhe e vėrteta ka rreziqet dhe pasojat e saj. Kur ti vendos tė thuash tė vėrtetėn, duhet tė marrėsh parasysh gjithė dėmin, ndonjėherė tė pariparueshėm, qė do t‘i shkaktosh palės tjetėr. Kjo e fundit mund tė bjerė nė depresion, nė dėshpėrim, mund tė pėsojė njė humbje tė thellė tė vetėbesimit dhe mbi tė gjitha marrėdhėnia qė ju, pėr njė arsye apo pėr njė tjetėr, keni tentuar ta ruani, do tė prishet pėrgjithmonė, me siguri. Pra, lėndimi do tė jetė i jashtėzakonshėm. Pėr disa, parimi mė i madh moral ėshtė qė tė mos u bėjnė keq tė tjerėve, ndaj nisur nga kjo ata pranojnė tė vazhdojnė tė gėnjejnė, pasi kur i thua njeriut me tė cilin ndan jetėn se ti ke njė lidhje tjetėr, praktikisht je duke ia shkatėrruar jetėn dhe gjithė besimin.

Kėshilla qė unė jap ėshtė se nėse njerėzit kanė mė pėr zemėr ndershmėrinė, duhet tė thonė tė vėrtetėn, nė rast se ata kanė mė pėr zemėr ruajtjen e mirėqenies sė tjetrit, atėherė nuk duhet ta thonė. Ka edhe njė arsye tjetėr pėr tė thėnė tė vėrtetėn dhe kjo ėshtė njė arsye shėndetėsore. Nėse me tė dashurėn nuk ke kryer marrėdhėnie tė mbrojtura seksuale, atėherė ti rrezikon qė tė infektosh njeriun me tė cilin jeton dhe kjo do tė ishte me tė vėrtetė njė padrejtėsi e pafalshme. Pra, imagjinoni sikur ta dėmtonit tjetrin nė atė masė, sa t‘i shkaktonit probleme tė rėnda me shėndetin. Kjo do ta kalonte me tė vėrtetė masėn. Para se tė merresha seriozisht me shkaqet e tradhtive, kam menduar se njė marrėdhėnie jashtė martesore do tė ishte fatale pėr vetė martesėn, por tani kam dalė nė pėrfundimin se jo gjithmonė ėshtė kėshtu.

Gjithēka varet nga mėnyra se si ndodhin gjėrat, ndaj unė kam njė sėrė kėshillash se si mund tė riparohet njė marrėdhėnie e dėmtuar nga tradhtia, pasi mendoj se gjithēka mund tė ndreqet nė raste tė caktuara dhe se plagėt mund tė shėrohen. Sigurisht, qė kjo tė ndodhė, duhet shumė kohė dhe punė e pėrbashkėt, por fakti ėshtė se kjo nuk ėshtė e pamundur. Sė pari duhet qė personi qė ėshtė mashtruar tė ketė dhuntinė e mrekullueshme tė tė falurit dhe nga ana tjetėr personi qė e ka kryer tradhtinė tė ndjejė me tė vėrtetė e thellėsisht fajin qė ka bėrė. Ja njė zbulim interesant qė kam bėrė. Shumė njerėz kanė aftėsinė qė njė tradhti tė partnerit ta konsiderojnė si njė zile alarmi pėr marrėdhėnien e tyre dhe jo si njė fund tė saj. Kjo ėshtė shumė e zgjuar. Nė fund tė kėsaj mund tė ndodhė qė ēifti tė jetė shumė mė i lumtur se nė momentin e krizės dhe i shėruar pėrfundimisht nga problemet qė e ēuan nė tradhti.

Njerėzit qė gjatė njė martese kanė njė marrėdhėnie jashtė martesore, sa gjasa kanė qė ta lenė martesėn dhe tė pėrfundojnė me tė dashurin, ose tė dashurėn? Apo nė pjesėn mė tė madhe tradhtia ėshtė thjesht njė sebep pėr tė dalė jashtė njė marrėdhėnieje? Ka 17 arsye qė i ēojnė njerėzit nė tradhti dhe pėr kėto mjafton tė lexoni librin qė kam shkruar. Sigurisht qė ka njerėz qė i pėrdorin marrėdhėniet pėr t‘i ikur njė martese. Kjo ėshtė arsyeja kryesore e shumicės sė marrėdhėnieve jashtėmartesore. Nė kushtet kur dikush ka njė person tė tretė, ata nuk e gjejnė guximin dhe arsyen pėr ta lėnė martesėn, ndėrsa kur del njė person i dytė, atėherė ekziston edhe motivi, pra njė i tretė mund tė jetė si barkė shpėtimi. Ata shpresojnė se marrėdhėnia do t‘i verė kapak martesės, pasi ose do tė jetė bashkėshorti/ja qė do t‘i flakė jashtė jete, ose ata vetė nuk do tė rrinė mė nė njė lidhje tė tillė, kur tė dyja palėt e dinė mirė situatėn. Rrallė ndodh qė njė i martuar tė ndahet dhe tė martohet me personin me tė cilin ka tradhtuar bashkėshortin. Ē‘mund tė na thoni pėr njė marrėdhėnie tė tipit "pa ta shohim njėherė"?

Nėse motivi i tradhtisė tėnde ėshtė tė shohėsh se ēfarė ke humbur duke u martuar dhe ēfarė mund tė gjesh te dikush tjetėr qė nuk mund ta gjesh nė martesėn tėnde, atėherė kjo ėshtė njė marrėdhėnie e tillė, pra "hajt tė shoh". Nė punėn tuaj keni dėgjuar shumė raste tradhtish. A vazhdoni tė jeni ende optimiste pėr martesėn? Oh, sigurisht. Fakti qė njerėzit kanė probleme, nuk do tė thotė qė ata nuk mund t‘i zgjidhin ato. Ajo qė mė bėn tė shpresoj ėshtė se kam punuar me ēifte tė cilat dukeshin tė pashpresa, por qė nė fund ia kanė dalė mbanė qė tė mbijetojnė, madje tė ndihen mė mirė se nė fillim tė marrėdhėnies sė tyre.