Sistemi tradicionali i matjes sė forcės mendore janė testet e koeficientit tė inteligjencės (Intelligence quotient). Edhe pse pak persona i vlerėsojnė seriozisht testet kėto teste, ato janė treguesi mė praktik i fuqisė mendore tė njė individi tė caktuar dhe parashikuesi i arritjeve arsimore. Koeficienti i inteligjencės quhen pikėt e matjes sė trurit njerėzor. Kjo shifėr varion nga numri 20 nė 160. Koeficienti mesatar ėshtė 100 pikė, prandaj nėse merrni mė pak pikė se kaq, atėherė jeni pak mė tė ngathėt se mesatarja e njerėzve. Nėse keni marrė pikė mė tė larta se 100, atėherė kjo tregon se jeni mė tė zgjuar se mesatarja e individėve qė ju rrethojnė. Gjeni nuk ėshtė vetėm Albert Ajnshtajni. Leonardo da Vinēi dhe Michelangelo, Rene Descartes dhe Voltaire e kanė vėrtetuar se kanė patur njė inteligjencė jashtė normales, por cilėt janė njerėzit e kohėve tė sotme qė do tė mbahen mend nė dekadat qė do tė vinė si gjenitė e tokės? Individi mė i zgjuar i kohėrave ėshtė koreani Kim Ung-Yong (1963. Ai u vlerėsua me 210 pikė nė testin Stanford Binet, sipas librit Gines tė rekordeve. Ai lexon dhe shkruan nė gjuhėn japoneze, koreane, gjermane dhe angleze qė nė moshėn 4-vjeēare. Nė po tė njėjtėn moshė zgjidhi integrale tė vėshtira dhe krijoi poezi nė televizionin japonez. Pėrfundoi universitetin Hanyang nė pėrvjetorin e 6-tė. Nė moshėn 7-vjeēare u ftua nė SHBA nga NASA. U diplomua nė universitetin e Kolorados kur ishte 15 vjeē. Kreu kėrkime shkencore nė NASA deri nė vitin 1978, atėherė kur u kthye nė Kore. Nė listėn e personaliteteve nga e kaluara ata qė kanė koeficientin mė tė lartė janė individė me shumė aftėsi. I pari ndėr personalitetet e sė kaluarės me njė koeficient tė inteligjencės prej 190 pikėsh ėshtė Ludwig Wittgenstein (1889-1951). Wittgenstein ėshtė njė filozof austriak i shekullit tė 20-tė, i cili kontribuoi me ide tė rėndėsishme nė filozofinė e matematikės, filozofinė e mendjes dhe veēanėrisht nė filozofinė e mendjes. Leonardo da Vinēi ishte shkencėtar, matematicien, inxhinier, shpikės, anatomist, piktor, skulptor, arkitekt, botanist, muzikant, poet dhe shkrimtar. Filozofėt ju kėshillojnė tė mos i kini zili apo tė rivalizoni me njerėzit nė listė. Njerėzit duhen respektuar pėr veprimet e tyre dhe jo tė gjithė e kanė pėrdorur mendjen e zgjuar pėr qėllime tė mira.
Gjenitė e sė kaluarės
Koeficienti Emri
* 190 - Ludwig Wittgenstein
* 190 - Sir Isaac Newton
* 190 - Fransois-Marie Arouet (Voltaire)
* 180 - Leonardo da Vinci
* 180 - David Hume
* 180 - Buonarroti Michelangelo
* 179 - Johann Wolfgang von Goethe
* 176 - Emanuel Swedenborg
* 176 - Gottfried Wilhelm von Leibniz
* 175 - Johannes Kepler
* 175 - Edmund Spenser
* 175 - Baruch Spinoza
* 174 - John Stuart Mill
* 171 - Blaise Pascal
* 170 - Michael Faraday
* 170 - George Friedrich Handel
* 170 - Antoine Lavoisier
* 170 - Martin Luther
* 165 - Galileo Galilei
* 165 - Charlotte Bronta
* 165 - Johann Sebastian Bach
* 165 - Thomas Hobbes
* 165 - Carl von Linna
* 165 - John Locke
* 165 - Joseph Priestley
* 165 - Ludwig van Beethoven
* 165 - Samuel Johnson
* 162 - Rena Descartes
* 162 - Madame De Stael
* 160 - Albert Einstein
* 160 - Robert Boyle
* 160 - Benjamin Franklin
* 159 - Immanuel Kant
* 156 - Linus Carl Pauling
* 156 - Sofia Kovalevskaya
* 156 - Thomas Chatterton
* 156 - Olof Palme
* 155 - Rembrandt van Rijn
* 155 - Miguel de Cervantes
* 155 - Jonathan Swift
* 153 - Charles Darwin
* 153 - Wolfgang Amadeus Mozart
* 150 - George Eliot (Mary Ann Evans)
* 150 - Nicolaus Copernicus
* 150 - Abraham Lincoln
* 145 - Napoleon Bonaparte
* 145 - Anna Lindh
* 143 - George Sand (Aurore Dupin)
* 140 - George Washington
* 130 - Ulysses S. Grant
* 130 - Sir Francis Drake
Sistemi tradicional i vlerėsimit tė pikėve tė inteligjencės
Pikėt Sistemi tradicional i vlerėsimit
140 + Gjeni apo gati gjeni (0.25 pėr qind)
130 - 139 Tė talentuar
120 - 129 Inteligjencė shumė e lartė
110 - 119 Inteligjencės e lartė
90 - 109 Mesatare/Normale (50 pėr qind)
80 - 89 Ngathtėsi
70 - 79 Mangėsi nė kufi
50 - 70 Vonesė e lehtė mendore
35-50 Vonesė mesatare mendore
20 - 35 Vonesė e rėndė mendore
< 20 Vonesė e thellė mendore (1 pėr qind)