Ajo ēka tashmė dihet me siguri, ėshtė fakti qė gjumi luan njė rol parėsor dhe tė domosdoshėm nė jetėn tonė dhe na shėrben pėr tė pasur marrėdhėnie mė tė mira me botėn e jashtme.
Pyetja pėrse flemė, ka intriguar gjithmonė shkencėtarėt, tė cilėt janė thelluar hap pas hapi ndėrsa eksperimentet e shumta nxjerrin nė pah rėndėsinė e jashtėzakonshme qė kanė pėr mirėqenien dhe vetė jetėn tonė, orėt e errėsirės sė natės.
Por, ēfarė ndodh kur ne jemi nė gjumė? Pėr tiu pėrgjigjur kėsaj pyetjeje ka disa teori.
Gjatė gjumit, truri ynė pėrjeton dhe pėrpunon tė gjitha pėrvojat e ditės. i ēmonton, i kategorizon dhe i vendos ato nė zona tė ndryshme tė tij. Dhe aty qėndrojnė nė formėn e kujtimeve.
Ky lloj spastrimi ėshtė ajo ndjesi qė nė mėngjes e quajmė ēlodhje, apo mendje tė lehtė.
Gjumi ėshtė njė magji mė vete, thotė professor Robert Stickgold, qė konsiderohet si njė nga pionierėt e studimeve nė kėtė fushė.
Ai tregon se organizmi ynė i tė menduarit, gjatė natės, nuk kufizohet vetėm nė vendosjen rregull nė tėrėsinė e ngjarjeve qė pėrjetojmė gjatė ditės, por nė shumė mė tepėr.
Sipas tij, gjatė natės bėhet pėrpunimi i pėrvojave dhe nė njėfarė mėnyre integrimi i pėrvojave tė reja jetėsore me ato tė vjetra.
Njė gjumė i mirė na mban nė formė dhe na ruan nga sėmundje tė ndryshme tė zemrės, tė cilat nė mungesė tė tij do tė agravoheshin dhe do tė ishin mė tė shpeshta.
Kėshtu, mungesa e gjumit, ose mosngopja me gjumė e rrit hormonin e grelinės qė ėshtė i lidhur me oreksin dhe ul atė tė leptinės qė ka tė bėjė me ngopjen. Mungesa e pushimit jo vetėm aktivizon gjithė mekanizmin e stresit, por krijon edhe probleme tė vėrteta fizike.
Patė nė kėtė kėndvėshtrim gjumi konsiderohet prej studiuesve njė nga tri shtyllat kryesore tė shėndetit tė njeriut sė bashku me dietėn dhe ushtrimet fizike.