Pesė produktet ushqimore qė ulin kolesterolin
Ushqyerja luan njė rol tė rėndėsishėm nė uljen e nivelit tė kolesterolit. A mund ta ulė kolesterolin tuaj njė tas me miell tėrshėre? Me ndihmėn e disa parametrave tė thjeshtė mund tė kontrolloni nivelin e kolesterolit dhe tė lehtėsoni kurėn e ilaēeve.
Ja pesė produktet ushqimore tė paraqitura nė adresėn Mayo Clinic tė cilat ndihmojnė nė uljen e kolesterolit dhe nė mbrojtjen e zemrės:

1. Miell tėrshėre, krunde tėrshėre dhe ushqimet e pasura me fibra: mielli i tėrshėrės pėrmban fibra tė tretshme tė cilat ulin nivelin e kolesterolit tė dėmshėm. Fibra tė tretshme pėrmbajnė molla, dardha, barbunja, gruri dhe kumbullat e thata. Fibrat e tretshme pakėsojnė pėrthithjen e kolesterolit nė qarkullimin e gjakut. 5-10 gram ose mė shumė fibra nė ditė ulin nivelin e pėrgjithshėm tė kolesterolit. Gjysėm tasi me tėrshėrė tė zier pėrmban 6 gram fibra. Nėse shtoni dhe njė banane atėherė do tė konsumoni afėrsisht edhe 4 gram fibra tė tjera.

2. Peshku dhe acidet yndyrore omega -3: Ju mund tė mbroni zemrėn tuaj duke konsumuar peshk i cili pėrmban acidet yndyrore omega- 3. Kėta acide ulin riskun e presionit tė gjakut dhe tė mpiksjes sė tij. Ndėrsa te personat qė kanė kaluar mė pare infarkt vaji i peshkut pakėson rrezikun e vdekjes.
Doktorėt kėshillojnė konsumimin e peshkut tė paktėn dy here nė javė. Ja peshqit qė pėrmbajnė mė shumė omega- 3: skumri, sardele, solmoni, trofta e liqenit, peshk harengė, peshku ton me mish tė bardhė, peshku halibut. Pėr t’u mbrojtur nga yndyrnat e dėmshme gatuajeni peshkun nė furrė ose bėjeni zgarė. Nėse nuk ju pėlqen peshku mund tė konsumoni fara tė yndyrshme dhe vaj kanola qė pėrmban sasi tė vogla acidesh yndyrore omega-3. Mund tė pėrdorni dhe hapat omega-3 por kėta hapa nuk pėrmbajnė lėnde si seleniumi tė cilat gjenden tek peshku.

3. Arra, bajame dhe frutat tjera tė thata: edhe kėta produkte ulin nivelin e kolesterolit. Arra e cila ėshtė e pasur me acide yndyrore tė pangopur ndihmon nė shėndetin e enėve tė gjakut. Njė grusht me bajame, lajthi, arra e stika nė ditė ulin riskun e sėmundjeve tė zemrės.

4. Vaji i ullirit: vaji i ullirit qė pėrmban sasi tė mjaftueshme antioksiduese ul kolesterolin e dėmshėm por nuk ndikon tek kolesteroli i mire. Dy lugė vaj ulliri nė ditė mbrojnė zemrėn. Vajin e ullirit mund ta pėrdorni nė gjellė, sallata apo nė mėngjes. Nuk duhet tė pėrdorni mė shumė vaj ulliri se sasia e kėshilluar. Vaji i ullirit i kulluar ėshtė mė efektiv nė uljen e kolesterolit.

5. Produktet qė pėrmbajnė Sterol dhe stenol: kėta produkte ndihmojnė nė parandalimin e thithjes sė kolesterolit. Margarina, lėngu i portokallit, dhe lėngjet me kos qė pėrmbajnė sterole bimore ulin nė 10% kolesterolin e dėmshėm. Trupi ka nevojė tė marrė e pakta 2 gr. sterol bimor nė ditė. Dhe kjo sasi ėshtė e barabartė me 250 ml lėng portokalli i pėrforcuar me sterol bimor. Pėr tė ulur kolesterolin nuk duhet tė konsumoni veēanėrisht yndyrnat e ngopura. Yndyrnat e ngopura qė gjenden tek mishi , produktet e yndyrshme tė qumėshtit dhe tek disa vajra mund tė rrisin kolesterolin tuaj. Yndyrnat qė pėrmbajnė margarinat, gurabijet, krekėrat dhe kekėt e marketit rrisin kolesterolin e dėmshėm dhe ulin kolesterolin e mirė.