Sėmundjet ngjitėse seksuale janė sėmundje qė ngjiten nga kontakti trupor gjatė marrėdhėnieve seksuale. Kėto shkaktohen nga viruset, bakteriet dhe parazitet. Kėto po ashtu njihen si infektime ngjitėse seksuale apo me emrin e vjetėr sėmundje veneriane. Ekzistojnė 25 lloje tė sėmundjeve ngjitėse seksuale. Kėto tė gjitha kanė tė pėrbashkėt, faktin qė tė gjitha ngjiten nga marrėdhėniet seksuale duke pėrfshirė seksin vagjinal, anal dhe oral.

Sėmundjet e pėrmendura mė poshtė janė sėmundjet ngjitėse mė tė zakonshme.
Balanitis
Shpesh referohet si simptomė e infektimit por nuk do tė thotė se ėshtė infeksion vetvetiu. Saktėsisht nuk ėshtė sėmundje ngjitėse seksuale, ėshtė pasojė e aktivitetit seksual. Ndodh vetėm te meshkujt dhe paraqitet si pezmatim nė krye tė penisit dhe ndodh mė shpesh nė meshkujt qė nuk janė bėrė synet. Po ashtu mund tė shkaktohet nga mos higjiena.
Klamidia
Ėshtė njėra nga infeksionet bakteriale ngjitėse seksuale mė tė zakonshme. Nėse nuk shėrohet mund tė shkaktojė probleme serioze. Klamidia e infekton qafėn e mitrės te femra. Simptomat e infeksionit mund tė shfaqen nė ēdo kohė. Shpesh ndodh qė simptomat tė shfaqen 1 deri nė 3 javė pas infektimit.
Epididmitisi
Do tė thotė inflamacion i epididmitisit. Epididmtisi nuk ėshtė gjithmonė rezultat i sėmundjeve ngjitėse seksuale por zakonisht ėshtė nga prezenca e infektimeve si klamidia apo gonorea. Simptomat e infektimit janė dhimbje nė testikuj dhe qeset e tyre. Mėnyra mė e mirė pėr tė parandaluar infektimin ėshtė pėrdorimi i kondom gjatė seksit.
Herpesi gjenital
Shkaktohet nga virusi herpes simpleks. Virusi mund tė infektojw gojėn, pjesėt gjenitale, lėkurėn pėrreth anusit dhe gishtat. Pas fazės sė parė tė pėrhapjes sė herpesit, virusi vendoset nė fijėzat nervore ku qėndron pa u dalluar dhe nuk shkakton asnjė simptomė.
Lythat gjenital
Janė rritje tė mishi tė cilat mund tė paraqiten nė organet gjenitale tė femrave dhe meshkujve. Ato shkaktohen nga virusi qė quhet virus njerėzor papilloma. Pas infektimit me lythat gjenital kalon 1 deri 3 muaj qė lythat tė paraqiten nė organet gjenitale.
Gonorrea
Ėshtė infeksion bakterial. Ngjitet seksualisht dhe mund t'a infektojė qafėn e mitrės, uretrėn, rektumin, anusin dhe fytin. Simptomat e infektimit mund tė shfaqen nė mes 1 deri 4 ditė pas ekspozimit. Por ndonjėherė ėshtė e mundshme tė infektoheni dhe mos tė kenė simptome.
Sifilisi
Ėshtė infeksion bakterial. Zakonisht ngjitet gjatė seksit por edhe mund tė ngjitet nė foshnje tė palindura nga nėnat shtatzana. Simptomat e sifilisit janė tė njėjta nė meshkuj dhe femra. Janė vėshtirė tė dallohen dhe mund tė shfaqen 3 muaj pasė seksit me personin e infektuar.
Infeksioni mykotik
Ėshtė infeksion qė shumohet e cila jeton nė lėkurė dhe normalisht qėndron si bakterie jo dėmtuese. Por nėse shumohet mund tė shkaktojė kruarje, enjte, dhimbje dhe shkarkesė nė femra dhe meshkuj. Infeksioni mykotik mund tė ngjitet gjatė seksit me personin e infektuar por infektimi mund tė ndodh nėse vishni rroba tė ngushta nga nailoni apo goma.
Trikomanas vagjinosi
Shkaktohet nga parazitėt qė gjinden nė vaginė dhe uretrėn e meshkujve. Shpesh nuk ka simptoma. Nėse simptomat janė prezente ato mund tė jenė dhimbje gjatė urinimit. Ngjitja normalisht ndodh gjatė seksit oral, anal dhe vagjinal me personin e infektuar.

Semundjet seksuale

Si t'a kuptoni qė keni sėmundje seksuale?
Ēdo njeri qė ėshtė seksualisht aktiv mund tė jetė nė rrezik prej sėmundjeve ngjitėse seksuale. Disa prej sėmundjeve mund tė kenė simptoma tė tilla, si: shkarkesė nga organet gjenitale, dhimbje kur urinojnė, ėnjtje dhe inflamim nė organe gjenitale. Shumė sėmundje ngjitėse seksuale si Klamidia nuk shfaqin simptoma. Pėr kėtė shkak rekomendohet qė vazhdimisht tė bėhen kontrolle te mjeku pėr shėndetin seksual, t'i bėni analizat pėr sėmundje ngjitėse seksuale nėse mendoni se jeni nė rrezik. Ndonjėherė mund tė kalojė kohė e gjatė deri me shfaqjen e simptomave kėshtu qė ju mund infektoni dikė gjatė kėsaj kohe prandaj ėshtė e nevojshme t'i bėni analizat dhe tė merrni trajtimin e duhur. Nėse jeni nė marrėdhėnie me partner dhe ėshtė vėrtetuar se keni sėmundje ngjitėse, kjo nuk do tė thotė se ai ose ajo ka pasur marrėdhėnie seksuale me dikė tjetėr. Simptomat e sėmundjeve ngjitėse seksuale mund tė shfaqen edhe disa muaj pas infektimit.

Udhėzues pėr sėmundjet ngjitėse seksuale?
Vaginosis bakterial nuk ėshtė saktėsisht sėmundje ngjitėse seksuale sepse nuk ngjitet gjatė marrėdhėnieve seksuale. Megjithatė mund tė keqėsohet nga seksi dhe mė shpesh shfaqet nė femrat tė cialt janė mė aktive seksualisht, se ato qė nuk kanė pasur marrėdhėnie seksuale asnjėherė. Shkaktohet nga ērregullimi i bakterieve normale tė shėndosha qė gjenden nė vaginė. Edhe pse janė relativisht tė padėmshme dhe kalojnė pa u dalluar ndonjėherė mund tė shkaktojnė erė tė keqe. Pėrderisa nuk ka shpjegim tė qartė pse ky infektim ndodh sugjerohet se pėrmbajtja e spermės qė ėshtė alkaline mund tė jetė njėri nga shkaqet pėr shkak qė mund tė shkaktojė ngacmim me bakteriet e vaginės natyrale tė cilat janė acidike. Femra nuk mund tė infektojė mashkullin me kėtė infektim mirėpo ėshtė me rėndėsi qė infektimi tė trajtohet sepse ndonjėherė infektimi Vaginosis bakterial kalon nė tubat fallopiane dhe shkaktojė infektim mė serioz.

Si mund ti parandaloni sėmundjet *seksuale?
Ju mund tė evitoni rrezikun nga sėmundjet ngjitėse seksuale gjatė marrėdhėnieve seksuale tė pėrdorni kondor, si dhe ju e partneri juaj tė bėni analizat. Sa mė shumė partnerė qė keni aq mė shumė rrezik keni tė infektoheni me sėmundje ngjitėse seksuale. Mėnyrat e tjera qė mund ta redukoni, rekomandojnė tė pėrdorni mbrojtės pėr gojė dhe kondoma gjatė seksit oral, tė i pastroni lodrat seksuale pas pėrdorimit, pastroni duart pas seksit dhe tė pastroni organet gjenitale rregullisht. Shumė prej sėmundjeve ngjitėse seksuale janė ngjitėse dhe mund tė shkaktojnė dėmtime pėr njė kohė tė gjatė apo pėrherė, por edhe mund tė shkaktojnė dėme nė pjellshmėri nėse infektimi nuk trajtohet. Shumė prej sėmundjeve ngjitėse seksuale mund tė infektojnė partnerin tuaj gjatė seksit dhe disa nga sėmundjet mund tė barten nga nėna nė foshnjėn e palindur. Sėmundjet ngjitėse seksuale mund tė ndihmojnė bartjen e HIV.

Marrė nga "TIME MAGAZINE"