Martesa është zgjidhje

[abdullah92]

Me ligjin e saj të lartë, Feja Islame ka paraqitur para çdonjëri (të fejuarit e të fejuarës) rregulla dhe norma të caktuara. Në qoftë se njerëzit bazohen në udhëzimet e tij dhe shkojnë rrugës së tij, atëherë martesa do të ishte në një shkallë të lartë kuptimi të dashurisë dhe marrëveshjes, që do ta formonte familijen me djem dhe vajza, me një besim të lartë të ndërsjellë, me moral të fortë trup të shëndoshë, mentalitet të pjekur dhe shpirt të pastër e të qetë.

Ja pra, rregullat dhe vendimet më kryesore:

1. ZGJEDHJA E BASHKËSHORTES ME BAZË TË FORTË FETARE

Kur themi bazë e fortë fetare, e kemi qëllimin te kuptimi i vërtetë për Islamin dhe praktikimin e vlerave dhe edukatës së tij të lartë. Qëllimin e kemi edhe te përmbajtja e plotë e sistemit të Sheriatit dhe parimeve të tij të përgjithshme. Kur të jenë në nivel të lartë të kuptimit, të praktikimit dhe përmbajtjes së rregullave islame, atëherë do të quhen besimtarë të moralshëm, ndërsa kur njëri prej tyre nuk është në këtë shkallë të kuptimit, praktikimit dhe përmbajtjes së rregullave të Islamit, atëherë nënkuptohet që ai është i devijuar, moralprishur dhe larg Islamit, sado që para njerëzve të paraqitet se është i mirë, i devotshëm dhe besimtar i fortë. Lidhur me këtë, ata që duan të martohen i udhëzon edhe Muhammedi alejhi-selam, që të zgjedhin burrin ose gruan me Besim Islam, që gruaja t'i kryejë obligimet ndaj burrit, fëmijëve dhe shtëpisë.

Transmetuan Buhariu, Muslimi dh të tjerët nga Ebu Hurejra (Zoti qoftë i kënaqur me të),se Muhammedi alejhi-selam ka thënë: "

Femrën e martojnë katër gjëra: pasuria, nderi familjar, bukuria dhe feja. Zgjedhe fetaren, të Lumtë!"

Nga ana tjetër, Pejgamberi alejhi-selam i udhëzon përgjegjësit (prindërit) që bijës së tyre t'i kërkojnë një bashkëshort fetar dhe të moralshëm, për t'i kryer obligimet ndaj familjes, bashkëshortes dhe fëmijëve. Po ashtu ta ruajë nderin me xhelozi dhe të kujdeset për nevojat e përgjithshme të familjes.

Transmetoi Tirmidhiu nga Muhammedi alejhi-selam, ku thuhet: "Nëse vjen te ju ndonjë djalë të cilit ia pëlqeni fenë dhe moralin-martojeni, e në qoftë se nuk e bëni këtë (d.m.th. nuk martoni vajzën tuaj me të) do të bëhet trazirë dhe rrëmujë e madhe mbi tokë."

A ka gjë më të keqe se femra të bie në kthetrat e një të fejuari ateist e të pamoralshëm, i cili nuk e përfill as bashkëshorten, as farefisin, e as marrëveshjen, ashtu sic nuk u kushton rëndësi nderit, xhelozisë, besnikërisë dhe familjes?

A ka mynxyrë (të keqe) më të madhe se sa gruaja besimtare të gjendet në kthetrat e një burri të shthurur e të pamoralshëm, i cili i detyron të zhvishet dhe të shoqërohet me burra të huaj, të konsumojë alkohol dhe të vallëzojë me të huajt, të largohet nga përgjegjësia e fesë dhe moralit?

Sa femra muslimane që kanë qenë shumë shembuj të nderit dhe pastërtisë, (fatkeqësisht) kur shkojnë në një shtëpi të pamoralshme dhe te një burrë i shfrenuar, nën ndikimin e tij bëhen gra të pamoralshme, që nuk u kushtojnë rëndësi parimeve të vlefshme, pikëpamjeve për nderin dhe pastërtinë! S'ka dyshim se prej tyre do të linden e do të rriten fëmijë që do të bëhen të pamoralshëm, përvec në rastet kur të gjendet ndonjë njeri që i nxjerr nga ajo vorbull e coroditjes dhe i udhëzon në udhë të drejtë. Pra, zgjedhja e femrës me baza fetare dhe morale është një prej kushteve më të rëndësishme që do t'u sigurojë bashkëshortëve harmoni të plotë, fëmijëve edukim të mirë, ndërsa familjes nder dhe stabilitet të duhur.

2. ZGJEDHJA E BASHKËSHORTES NGA NJË FAMILJE FISNIKE DHE E NDERSHME

Një nga rregullat e Islamit për zgjedhjen e shokut (shoqes) të jetës, është që bashkëshortja të jetë nga një familje fisnike dhe e dëgjuar për mirësi, nder e moral, për shkak se njerëzit janë burimi i së mirës dhe i së keqes; dikush është i nderuar e dikush i poshtëruar, dikush i moralshëm e dikush i pamoralshëm. Pikërisht në ndryshimin e cilësive ka aluduar edhe Muhammedi alejhi-selam, kur u shpreh me fjalët:

"Njerëzit dallohen sipas të mirës dhe të keqes, sic dallohen edhe metalet; ai që ka qenë i pajisur me virtyte të mira në kohën e injorancës, i gëzon po ashtu edhe në Islam, nëse i praktikon rregullat islame" (transm. Tajalisiu, Ibnu Meni-i dhe Askeriu).

Për këtë shkak Muhammedi alejhi-selam porositi cdonjëri që do të martohet, që ta zgjedhë bashkëshorten me baza të shëndosha të nderit dhe mirësisë.

Ja disa hadithe të Pejgamberit alejhi-selam lidhur me këtë:

Transmetuan Daru Kutni, Askeriu dhe Ibnu Adi nga Ebu Said El-Huderi, ku thuhet se Muhammedi alejhi-selam ka thënë: "Ruhuni nga barishtet e plehut!" Sahabët pyetën se cka janë barishte plehu. Muhammedi alejhi-selam u përgjigj: "Gruja e bukur në një reth të prishur".

Transmetuan Ibnu Maxhe, Daru Kutni dhe Hakimi nga Aisheja (Zoti qoftë i kënaqur me të), në një hadith Merfuè: "Kërkoni gra të mira dhe fisnike,se prejardhja trashëgohet".

Po ashtu transmetuan Ibnu Adi dhe Ibnu Asakiri nga Aisheja (Zoti qoftë i kënaqur me të) edhe një hadith merfuë: "Kërkoni për martesë gra të mira dhe fisnike, sepse ato lindin (fëmijë) të ngjashëm me vëllezërit dhe motrat e tyre."

Në një transmetim tjetër thuhet: "Kërkoni vende të volitshme për martesë, se ndoshta fëmija ngjet nga dajallarët e tij".

Transmetoi Ibnu Adi në librin e tij "El-Kamil", në një hadith merfuë: "Martohuni me një vajzë familjare se prejardhja trashëgohet".

Të gjitha këto hadithe i udhëzojnë ata që dëshirojnë të martohen që gratë t'i zgjedhin nga një rreth i mirë, të kenë prejardhje nga stërgjyshër të lavdëruar e bujarë. Ndoshta këtu qëndron e fshehta që nga këto bashkëshortë të lindin fëmijë të ndershëm, të pajisur me moral që, nga nënat së bashku me qumështin e vlefshëm që e thithin, të edukohen mirë dhe me moral të shëndoshë!

Duke u nisur nga ky parim, Othman ibn Ebil'As Eth-Thekafij i porositi djemtë e tij që t'i zgjedhin bashkëshortet dhe t'i largohen derës së keqe. Ja edhe fjalët e tij:

" O bir! I maturi është mbjellës, pra le të shikojë njeriu ku e mbjell farën e tij, sepse gjaku i keq shumë pak lind, atëherë zgjedhni, edhe në rast se zgjatet ajo (martesa)"

Për t'i vërtetuar këto fjalë, ja përgjigjja e Omer El-Farukut( Zoti qoftë i kënaqur me të), kur e pyeti njëri prej fëmijëve të tij se cfarë detyre ka prindi ndaj fëmijës së vet:

"Të zgjedhë nënë të mirë për fëmijët, ta pagëzojë me emër të mirë fëmijën dhe t'i mësojë Kur'anin."

Për ata që duan të martohen s'ka rrugëdalje tjetër, përvec se t'i zgjedhin bashkëshortet e mira e me prejardhje të mirë, kështu që të kenë bashkëshortësi të lumtur dhe të kenë familje të pastër, pasardhës dhe besimtarë të mirë.

3. TAKIMI ME TË FEJUARËN

Feja Islame e ka ligjësuar që të fejuarit të shihen mes vete për ta pasur të qartë zgjedhjen e bashkëshortit. Këtë gjë në mënyrë origjinale e pohon transmetimi i Tirmishiut, Nesaiut, Ibnu Maxhes dhe Buhariut, ku Mugire Ibnu Shu'be fejoi një femër e mandej Muhammedi alejhi-selam i tha:

"Shikoje atë, se ky shikim është mënyra më e mirë që mes jush të vazhdojnë dashuria dhe marrëveshja."

Po ashtu kjo shihet edhe në një transmetim tjetër të Muslimit dhe Nesaiut, ku një njëri erdhi te Muhammedi alejhi-selam dhe i tregoi së është fejuar me një vajzë prej Ensarëve, kurse Muhammedi alejhi-selam atij i tha:

"A e ke parë atë"?

Ai iu përgjigj se nuk e kishte parë.

Muhammedi alejhi-selam i tha: "Shikoje atë se në sytë e Ensareve ka dicka". (do të thotë se gratë e Ensarëve i kanë sytë e vegjël, ndërsa arabët sytë e tillë s'i kanë pëlqyer)".

Për këtë shikimi ka rregulla, të cilave i fejuari duhet t'u përmbahet:

1. Nuk i lejohet një të riu që të takohet me një femër, përvec në qoftë se ka vendosur sinqerisht që të martohet.

Transmetuan Ahmedi dhe Ibnu Maxhe nga Muhammedi alejhi-selam, ku thuhet:

"Në qoftë se All-llahu ia fut në zemër një njeriu për ta fejuar një femër, s'ka gjë nëse e sheh atë femër (për shkak se e ka me seriozitet)".

2. Të fejuarit i lejohet që t'i shohë te e fejuara vetëm fytyrën dhe duart e saj, për shkak se shikimi në fytyrë e pasqyron trupin, kurse duart janë zakonisht të zhveshura. Vërtetimi për atë se qëllimi i shikimit është fytyra, është fjala e Muhammedit alejhi-selam që ai tha personit për të cilin u fol pak më lart:

"Shikojë atë, se në sytë e Ensareve ka dicka."

Ajo që vërteton se të fejuarit s'i lejohet të shikojë tek e fejuara asgjë tjetër përvec fytyrës dhe duarve, është edhe transmetimi i Hakimit kur Muhammedi alejhi-selam e dërgoi Ummu Sulejmin te një femër dhe i tha: "Shikoja këmbët dhe merri erë gojës së saj"!

Sikur të lejohej shikimi i pjesëve të tjera të trupit, këtë me siguri do ta kishte bërë edhe Muhammedi alejhi-selam. Pa dyshim ai është i pastër.

3. Lejohet që shikimi të përseritet sipas nevojës, përderisa pamja e saj t'i mbetet në kujtesë. Si argument për përsëritjen e shikimit, është fjala e Muhammedit alejhi-selam, kur thotë:

"Shikoje atë."

Prej kësaj kuptohet se shikimi mund të përsëritet për shkak se nuk është kufizuar me një ose dy herë....

4. Lejohet bashkëbisedimi në momentin e takimit, për shkak se zëri i gruas te shumica e dijetarëve s'është auret. Muhammedi alejhi-selam ka biseduar me gratë. Sahabët (Zoti qoftë i kënaqur me ta) i kanë pyetur gratë e Muhammedit alejhi-selam pas vdekjes së tij për hadithet dhe vendimet e Sheriatit. Biseda ndërmjet sahabëve dhe grave të Muhammedit alejhi-selam është zhvilluar prapa një perdeje.

5. S'lejohet të takoheni me të fejuarën në asnjë rast, për shkak se ajo është e huaj para kontratës. Sheriati e ndalon takimin me të huajën. Transmetoi Buhariu nga Aisheja (Zoti qoftë i kënaqur me të), ku thuhet:

"Dora e Muhammedit alejhi-selam nuk ka prekur dorën e ndonjë grua në raste të besëlidhjes, por besëlidhja ka qenë me fjalë."

6. S'lejohet qëndrimi i të fejuarve së bashku pa praninë e ndonjë shoqëruesi, dhe atë nga ana e vajzës, me të cilin i ndalohet martesa, për shkak se Islami e ndalon qëndrimin bashkë me ndonjë femër të huaj. Në transmetimin e Buahriut dhe Muslimit nga Muhammedi alejhi-selam thuhet:

"Kini kujdes, të mos vetmohet njeriu me ndonjë femër (të huaj) dhe të mos udhëtojë ajo pa shoqërimin e ndonjë të afërmi (babai, vëllai etj.)"

7.Lejohet i fejuari ta shofë të fejuarën në rast mosdijeje të saj për këtë shikim. Transmeton Ahmedi nga Muhammedi alejhi-selam, ku thuhet:

"Kur dikush e fejon ndonjë femër, s'është mëkat që ta shikojë, nëse e shikon për fejesë, edhe kur ajo nuk e di".

Këto janë rregullat që ia caktonë Islami të fëjuarit në rrugën e tij për martesë, kurse ai që largohet nga këto rregulla dhe merr rrugë tjetër, është njëri prej atyre që e ka merrituar mëkatin dhe ka kundërshtuar Ligjin e Islamit!

4. FEJESA MBI FEJESË

Në qoftë se një njeri feta dhe i moralshëm kërkon të fejojë një femër dhe prej familjes së saj pret përgjigje pozitive, atëherë ndalohet rreptësisht që dikush tjetër ta fejojë këtë femër, përderisa i pari të heqë dorë nga kjo fejesë ose të japë leje.

Transmetoi Buhariu nga Muhammedi alejhi-selam, ku thuhet:

"Të mos fejojë kush mbi fejesën e vëllait (musliman) të tij, përderisa i pari të heqë dorë ose t'i japë leje."

Për ata që kuptojnë, shihet qartë se fejesa mbi fejesë shkakton urrejtje, trashëgon urrejtje të fshehtë, shkatërron ekzistencën e popullit, përcan unitetin dhe përhap shpifjet dhe përgojimin në popull.

Ibnu El-Kasimi, shoku i Malikut, shpreh mendimin se fejesa mbi fejesë mund të realizohet në qoftë se i fejuari i parë është i pamoralshëm. Të njejtin mendim e jep edhe Ibën El-Arabi El-Maliki.

5.PËLQIMI I FEMRËS

Prej kushteve themelore të kurorëzimit është edhe pëlqimi i femrës. Nëse s'pajtohet, atëherë kontrata është e pavlefshme, mjafton edhe vetëm heshtja e beqares kur duhet marrë mendimin e saj, për shkak se tek ajo si zakonisht mbizotëron më shumë turpi.

Vejushës i duhet të deklarohet kur merret mendimi i saj për martesë. Muhammedi alejhi-selam thotë:

"S'vlen martesa e vejushës derisa të pyetet dhe të merret pëlqimi i saj. S'vlen martesa e beqares derisa të merret leje prej saj". Kur e pyetën: " O i Derguar i All-llahut, si është leja e saj?" Muhammedi alejhi-selam tha: Të heshtë". (Transmeton Buhariu, Muslimi dhe Es-Habu Suneni)

Transmetuan Nesaiu dhe Ibnu Maxhe: "Kur një vajzë erdhi te Muhammedi alejhi selam dhe i tha:

"Babai im më ka martuar me djalin e vëllait të tij për t'ia mbuluar atij mangësitë" Muhammedi alejhi-selam ia la të lirë asaj që në këtë rastë të veprojë si të dojë ajo.

Ajo tha: " Unë e lejova atë që bëri bab im, vetëm se desha që femrat ta dijnë se prindërit s'kanë të drejtë në këtë ceshtje (ta martojnë vajzën pa lejen e saj)."

6. PËLQIMI I PËRGJEGJËSIT

Përgjegjës është më i afërmi i femrës si p.sh. babi, gjyshi, vëllai dhe xhaxhai. S'pranohet kontrata vetëm me pëlqimin e përgjegjësit për martesën, për shkak se femra mund të martohet me ndonjë që s'është i nivelit të saj ose që s'ka mundësi që t'i kryejë detyrat ndaj saj, apo është ndonjë njeri amoral që s'u përmbahet dispozitave të All-llahut xhel-leshanehu.

Për këtë, Islami e kushtëzon pëlqimin e përgjegjësit dhe atë në hadithin që e transmetoi Es-Habu Essuneni përvec Nesaiut, nga Muhammedi alejhi-selam, ku thuhet:

"Cila grue martohet pa lejen e përgjegjësit të saj, kontrata e kësaj martese është e pavlefshme, kontrata e kësaj martese është e pavlefshme."

Gjithashtu në hadithin të cilin e transmetuan Tirmidhiu dhe Ebu Davudi thuhet: " S'vlen kontrata e martesës pa përgjegjësin e saj."

Në rast se përgjegjësi i vajzës e refuzon martesën e saj dhe ka një qëndrim të ashpër ndaj kësaj martese, duke mos paraqitur kurrfarë shkaku të arsyeshëm ndaj këtij refuzimi,atëherë vajza ka të drejtë paditjeje të gjykatësi. Nëse gjykatësi musliman sheh se shkaqet me të cilat arsyetohet ai janë pa vend, atëherë urdhëron që ajo të martohet. Në qoftë se ende është këmbëngulës, atëherë ka të drejtë ta martojë gjykatësi me fë fejuarin, duke mos i kushtuar rëndësi kundërshtimit të përgjegjësit të saj.

Transmetoi Es-Habu Suneni përvec Nesaiut, nga Muhammedi alejhi-selam ku thuhet: "Në qoftë se grinden, atëherë gjykatësi musliman (në shtetin Islam) është përgjegjës për atë që s'ka përgjegjës".