2016 ėshtė viti i "Majmunit tė zjarrit", sipas traditės kineze. Kėtė vit Shtėpia e Bardhė do tė ketė njė president tė ri; konflikti nė Lindjen e Mesme pritet tė vazhdojė tė dominojė, ndėrsa nė Rio de Zhaneiro atletėt do tė marrin pjesė nė Lojėrat Olimpike tė 2016-ės.

Kėta janė pretendentėt tė cilėt shpresojnė tė bėhen njė ditė president tė Shteteve tė Bashkuara. Por ėshtė ende herėt tė thuhet se cili do tė marrė emėrimin e Partisė Republikane pėr kandidat presidencial.

Njė gjė ėshtė e qartė: me Donald Trumpin nė mesin e kandidatėve, kjo ėshtė gara presidenciale mė e paparashikueshme dhe mė e ndjekur nė Shtetet e Bashkuara prej dekadash.

Leonard Steinhorn, profesor nė Universitetin Amerikan nė Uashington, thotė se nuk ėshtė e qartė se cilin kandidat kanė pėr tė zgjedhur republikanėt.

"Nė se ka pėr tė qenė Donald Trump, apo Ted Cruz, dy personat mė tė mundshėm tani pėr tani, bazuar tek anketat, atėhere do tė kemi njė liberal shumė klasik kundrejt njė njė konservatori tė patundur."

Steinhorn thotė se ndryshimet demografike kanė sjellė mė shumė grupe etnike dhe tė rinj me tė drejtėn e votės dhe qė mbėshtesin demokratėt.

Por, a do tė pėrfundojė udhėtimi i Hillary Clintonit nga Zonjė e Parė nė Sekretare Shteti nė njė intervistė vendimtare perfekte?

Clinton kryeson garėn e demokratėve, me dy kandidatė tė tjerė, por ajo do tė duhet t'i pėrgjigjet shqetėsimit tė votuesve pėr ekonominė, vendet e punės dhe sigurinė kombėtare.

Prof. Steinhorn thotė se rezultati i zgjedhjeve do tė pėrcaktohet nga fakti se cila parti do t'i mobilizojė mė tepėr njerėzit tė dalin nė votime.

Ai parashikon me intuitė se Clinton mund t'i fitojė zgjedhjet nė se republikanėt emėrojnė Trump-in, ose Cruz-in.

Zgjedhjet presidenciale janė nė plan tė mbahen mė 8 nėntor 2016.

Politika e jashtme mund tė jetė njė ēėshtje e mprehtė.

Gjatė 2015-ės Rusia evidentoi fuqinė e saj ushtarake, me fushatėn e bombardimeve kundėr militantėve nė Siri, qė e filloi mė 30 shtator.

Vėzhguesit e akuzojnė Rusinė se i pėrdor sulmet pėr tė ndihmuar aleatin e vet, regjimin e Asadit, dhe se ka shkaktuar vdekjen e njė numri tė madh civilėsh.

Por Rusia e mohon kėtė, duke thėnė se po vihen nė shėnjestėr objektivat e grupit Shteti Islamik, pėr tė mos patur dėme tė tjera.

Drejtori i Qendrės "Carnegie Centre" pėr Moskėn, Dmitri Trenin ndjek nga afėr pėrfshirjen e Rusisė nė zhvillimin e konfliktit sirian.

Ai paralajmėron se misioni i Rusisė mund tė pėrhapet edhe nė Irak.

"Arsenali ushtarak atje nuk ėshtė vetėm pėr t'u dukur. Mendoj se zoti Putin ja ka bėrė tė qartė tė gjithėve se ai ėshtė njeri i veprimit."

Ky arsenal pėrfshin kryqėzorin raketėmbajtės tė marinės ruse Moskva, qė u vendos nė portin e Latakias nė nėntor.

Rusia i ka bėrė thirrje komunitetit ndėrkombėtar qė ta mbėshtesė qeverinė e presidentit sirian Bashar Assad dhe se pėrparimi i regjimit nė luftėn kundėr rebelėve do tė jetė ēėshtje e rėndėsishme gjatė 2016-ės.

Ky rol i dukshėm nė konflikt e vė pikėpamjen e Vladimir Putinit pėr botėn pėrballė me atė tė presidentit amerikan Barack Obama, i cili kėmbėngul se pėr t'i dhėnė fund luftės sė gjatė civile nė Siri duhet qė Assad tė largohet nga pushteti.

Analisti Trenin thotė se Putin nuk ka njė plan specifik pėr tė rindėrtuar botėn dhe pėr tė minuar supremacinė e Shteteve tė Bashkuara.

"Ėshtė e qartė se ai nuk ka kohė tė merret me supremacinė amerikane, vėrtet qė ai do fundin e saj, por kjo nuk do tė thotė se e ka njė plan pėr komplote,"- thotė analisti.

Konflikti nė Ukrainėn Lindore mbetet i paqėndrueshėm nė prag tė Vitit tė Ri. Ka patur akuza se marrėveshja e amrėpushimit e 1 shtatorit ėshtė shkelur, si nga forcat ukrainase, edhe nga ato rebele. Ndėrkohė, Rusia e ka ēimentuar lidhjen e saj me Gadishullin e Krimesė, tė cilin ajo e aneksoi nė mars tė vitit 2014.

Presidenti Putin u prit me ngrohtėsi gjatė vizitės sė tij nė Sevastopol nė gusht tė 2015-ės.

Analisti Trenin thotė se Marrėveshja e Minskut qė synonte t'i jepej fund luftimeve nė Ukrainėn Lindore, mund tė prishet nė se ndonjėra nga palėt fillon njė ofensivė taktike.

3. Banorėt e Pekinit vuajtėn nė fund tė vitit nga nivelet e larta tė ndotjes sė ajrit dhe duket se ditė mė vėshtira po vijnė.

Dong Yilin, njohės i mirė i Yi-Ching-ut, librit klasik kinez "Libri i Ndryshimeve" dhe parashikues i fatit, studion prej vitesh zodiakun kinez.

Ēdo vit, nė kalendarin hėnor kinez 12-vjeēar, i cili pėrdoret prej mbi 2 mijė vjetėsh, pėrfaqėsohet nga njė kafshė.

Dong thotė se 2016-a ėshtė viti i "majmunit tė zjarrit".

"Sipas njė tradite kineze, ky ėshtė viti i "Bing-Shen-it". "Bing" ėshtė zjarri i Diellit, i jashėzakonshėm dhe drastik. Shen do tė thotė flori; prandaj "Bing-shen" do tė thotė se zjarri po shkrin floririn. Sipas njė gojėdhane tė vjetėr kineze, "floriri i vėrtetė i reziston shkrirjes nga zjarri." Pra, pėr tė gjithė botėn, dhe jo vetėm pėr Kinėn, viti 2016 nuk do tė jetė njė vit ideal."



Dong thotė se situata ekonomike e Kinsė nuk do tė jetė e mirė nė vitin 2016, pėr shkak tė mungesės sė investimeve.

Ai parasheh gjithashtu mundėsinė e fatkeqėsive natyrore pėr shkak tė thatėsirės sė madhe.

4. Brazili fillimisht mėsoi se do tė jetė organiztaori i Olimpikeve tė 2016-ės, nė Lojėrat e Olimpike tė 2009-ės.

Brazilianėt e festuan lajmin e Komitetit Olimpik Ndėrkombėtar, gjatė gjithė natės, nė plazhin Copacabana.

Kryetari i Bashkisė sė Rio de Janeiros, Eduardo Paes, thotė se ishte momenti i duhur pėr qytetin e tij qė tė fitonte Ēmimin Olimpik.

Familjet qė jetojnė pranė Pakrut Olimpik i kanė bėrė rezistencė evakuimit, megjithėse shumė shtėpi dhe biznese janė shkatėrruar tashmė, pėr t'i hapur rrugėn infrastrukturės sė nevojshem pėr mbajtjen e Olimpikeve.

Kryetari i Bashkisė Paes thotė se tė gjitha kėto ndryshime ja vlenin. Ai thotė se Olimpiket kanė krijuar mundėsi pėr rritjen ekonomike tė vendit dhe se ndryshimet ishin tė nevojshme.

Ai ka njė mesazh pėr komunitetin ndėrkombėtar:

"Hajdeni nė Rio se do tė kėnaqeni".

Por kėtė kėnaqėsi nuk do tė mund ta kenė notarėt, apo varkėtarėt olimpikė. Ata do tė duhet t'i zhvillojnė garat nė ujėrat e ndotura tė Rios.

Madje edhe plazhi i famshėm Capacabana ėshtė tepėr i ndotur.

Lojėrat Olimpike tė 2016-ės zhvillohen nga 5 deri nė 21 gusht tė 2016-ės.


VOA