“Të vërtetat” e “të gabuarat” për gurët në veshka

[ema_d]

Në një intervistë për “Panorama”, mjeku nefrolog, prof. dr. Alketa Koroshi, u jep përgjigje disa nga pyetjeve që lidhen shpesh me shfaqjen dhe trajtimin e gurëve në veshka:
Doktor, është e vërtetë që gurët në veshka janë një problem mjaft i shpeshtë për stinën e ftohtë?
Jo. Në të vërtetë gurët në veshka janë një problem që shfaqet gjatë gjithë vitit, por nuk ka ndonjë të dhënë shkencore që ta lidhin shfaqjen, përkeqësimin apo dhe shtimin e tyre me stinën e dimrit. Më shpesh vihet re gjatë stinës së verës, kjo lidhet me faktin që temperaturat e larta bëjnë që organizmi të humbë shumë lëngje nëpërmjet djersës, gjë që ndikon në rritjen e koncentrimit të kripërave në urinë. Kjo favorizon shfaqjen e kristaleve, që përveçse ndikojnë në krijimin e gurëve, mund të çojnë dhe në rritje të përmasave të gurëve që mund të jenë ekzistues.
Doktor është e vërtetë që burrat janë më të prekur nga gurët në veshka?
Po. Nëse i referohemi statistikave është vënë re, se frekuenca e shfaqjes së gurëve është më e lartë te burrat, sesa te gratë.
Ushqimet që përmbajnë shumë proteina shtazore, si për shembull mishi i kuq, ndikon në shfaqjen e gurëve në veshka?
Po. Personat që konsumojnë ushqime që përmbajnë shumë proteina shtazore, është vënë re se janë më të predispozuar të shfaqin gurë në veshka.
Është e vërtetë që personat që punojnë në ambiente me temperatura të larta, të shfaqin probleme me gurët?
Po, kjo shpjegohet me faktin e avullimit të lëngjeve, precipitimit të oksalateve të kalciumit në urinë dhe për pasojë shfaqjen dhe formimin e gurëve ne veshka.
Infeksionet urinare ndikojnë në shfaqjen e gurëve në veshka?
Po. Infeksionet urinare konsiderohen si një nga faktorët që favorizojnë formimin e gurëve ne veshka. Kjo lidhet me faktin, që ndryshohet ambienti i urinës nga acido-bazik dhe formojnë disa lloje të veçantë gurësh në veshka.
Doktor është e vërtetë që ushqimet me kalcium ndikojnë në shfaqjen e gurëve?
Jo. Shpesh mendohet se ushqimet me kalcium si bulmetrat, etj., ndikojnë në shfaqjen e gurëve në veshka, për shkak të përmbajtjes së lartë të kalciumit. Por në të vërtetë ndodh e kundërta. Në rastin e ushqimeve me kalcium, kalciumi përthithet më mirë në zorrë, lidhen me oksalatet dhe krijojnë precipitate dhe dalin nga organizmi. Ndërsa në rastin e ushqimeve me pak kalcium, janë oksalatet që përthithen nga zorra, (pasi nuk kanë me çfarë të lidhen dhe për pasojë dalin në urinë.
Është e vërtetë që gurët në veshka janë të trashëgueshme?
Njihet baza gjenetike në shfaqjen e gurëve në veshka. Gjithsesi ende nuk është e qartë, nëse kjo lidhet me një defekt të lindur, apo me faktin që personat e së njëjtës familje kanë të njëjtin stil jete dhe regjim ushqimor. Pra, nëse babai dhe i biri kanë të dy gurë në veshka, ende nuk dihet qartë nëse shkaku është trashëgimia apo mënyra e ushqyerjes që kanë anëtarët e së njëjtës familje.
Kur duhet të operohet një gur në veshka?
Një gur me përmasa 5-6 mm mendohet se mund të nxirret vetë, me anë të medikamenteve, pa qenë nevoja e një ndërhyrjeje kirurgjikale. Por nëse përmasat janë më të mëdha, atëherë është e nevojshme që pacienti t’i nënshtrohet trajtimit kirurgjikal.
Doktor është e vërtetë që personat që kanë pasur gurë në veshka, janë të predispozuar të bëjnë gurë sërish?
Po. Është e vërtetë që personat që kanë shfaqur probleme me gurët mund të rishfaqin të njëjtin problem, edhe pasi të jenë trajtuar apo të kenë nxjerrë gurin. Kjo lidhet me një anomali të lindur që quhet hiperkalceurezë, e cila ndikon në rishfaqjen e gurëve në veshka.
Doktor, është e vërtetë që alkooli, kafeja dhe çaji ndikojnë në shfaqjen e gurëve në veshka?
Jo. Nuk është e vërtetë që ndikojnë në shfaqjen e gurëve, përkundrazi është parë se nëse konsumohen në mënyrë të moderuar, mund të ndikojnë në uljen e riskut të shfaqjes së kalkulozave.
Doktor, është e vërtetë që agrumet ndikojnë në shfaqjen e gurëve?
Po. Tek personat e predispozuar është parë që agrumet ndikojnë në shtimin e riskut. Kjo lidhet me praninë në sasi të mëdha të vitaminës C, te këto lloj frutash. Kjo vitaminë lidhet me oksalatet, precipitojnë dhe formojnë gurë në veshka.
Doktor është e vërtetë që banjat me ujë të ngrohtë ndikojnë në qetësimin e krizave në veshka?
Po. Kjo është e vërtetë që në qetësimin e krizave të forta, rekomandohen banja në ujë të ngrohtë dhe qetësues anti inflamator si për shembull “ibuprofeni”.
Doktor, është e vërtetë që bimët popullore ndihmojnë në eliminimin dhe tretjen e gurëve?
Po. Janë disa bimë popullore, si për shembull., bishtat e qershisë, mustaqet e misrit, etj., që kanë efekt diuretik, antiseptikë, dizifektanët për urinën, dhe ndihmojnë në tretjen e gurëve.

Si krijohen gurët në veshka?
Gurët e aparatit urinar janë një nga patologjitë më të shpeshta dhe të vjetra në aparatit urinar. Ato krijohen nga kristalet të ndryshme që vendosen në brendësi të veshkës. Normalisht në veshkë vendoset një ekuilibër kimik që parandalon formimin e kristaleve, por te disa persona të predispozuar, ky ekuilibër nuk funksionon si duhet dhe bën që kristalet e kripërave të precipitojnë në veshkë, dhe më pas të bashkohen dhe të formojnë gurët. Këta të fundit janë variante të ndryshme të kombinimeve të kristaleve të kripërave. Shumica e tyre përmbajnë kalcium të kombinuar me oksalate dhe fosfate. Një pjesë më e vogël formohen nga infeksionet e aparatit urinar dhe një pjesë nga kripërat e acidit urik dhe cistinës.



Trashëgimia, mënyra e ushqyerjes, infeksionet urinare, janë disa nga faktorët që ndikojnë në shfaqjen e gurëve në veshka.