SADO I VARFĖR QĖ TĖ JESH, JEPI ATIJ QĖ KA MĖ PAK -I-
SHKRUAN: SHEJH ALI TANTAVI
Gjithmonė kur kam qenė nė vėshtirėsi, Allahu mė gjente zgjidhje. Gjithēka qė kam dashur e kam pasur, ndėrsa diēka qė ishte e rėndėsishme dhe qė doja ta ruaja, e ruaja nė kėtė bankė. A thua vallė mund tė ndodh qė njeriu i menēur nė kėtė botė tė bėj tregti me bankėn e krijuar e cila jep 5 pėr qind tė fitimit haram (tė ndaluar), kurse edhe mund tė bankrotoj apo tė digjet, ndėrsa nuk mund tė bėj tregti me bankėn e Krijuesit e cila pėr ēdo qindarkė nga investimi jep fitim deri nė 70 mijė? Pėrveē kėsaj, investimi ruhet tek Krijuesi i botėve: nuk bankroton, nuk digjet, e as qė mund tė merret nga pasuria e njerėzve tjerė.
Mbrėmė hodha njė sy pėrreth dhe pashė qė dhoma ishte e ngrohur. Zjarri i ndezur, kurse unė nė njė kolltuk komod mendoja rreth asaj se ēfarė tė shkruaja. Pranė kisha llambėn dhe celularin, kurse fėmijėt mėsonin, e nėna e tyre qepte pėlhurėn. Sa kishim hėngėr dhe pirė. Radion e dėgjoja me zė tė ulėt dhe gjithēka ishte qetė. Pėr asgjė nuk mund tė qahesha, e as qė dėshiroja diēka mė shumė. Nė atė moment thash Elhamdulilah (falėnderimet i takojnė vetėm Allahut). E shqiptova kėtė nga thellėsia e zemrės, pastaj mendova pak dhe erdha nė pėrfundim se falėnderimi (hamdi) nuk ėshtė fjalė e vogėl qė shqiptohet vetėm me anė gjuhės, edhe pse me anė tė saj mund tė shqiptohet edhe njė mijė herė, por falėnderimi nė mirėsi ėshtė qė nga ato mirėsi njė pjesė tua ndash nevojtarėve.
Falėnderimi i pasanikut ėshtė ti jep tė varfrit, falėnderimi i tė fortit ėshtė ti ndihmoj tė dobėtit, falėnderimi i tė shėndoshit ėshtė vizita e tė sėmurėve, falėnderimi i udhėheqėsit ėshtė qė tė jetė i drejtė me ata qė i ka nėn udhėheqje. A thua vallė unė jam falėnderues ndaj Allahut nėse unė dhe fėmijėt e mi tė ngopur qėndrojmė nė dhomėn e ngrohėt, ndėrsa fqinji im dhe fėmijėt e tij janė tė uritur dhe nė vend tė ftohtė? Ndonėse fqinji im edhe nuk kėrkon, por a thua vallė nuk ėshtė obligim yni qė tė interesohem pėr tė?
Allahu i Madhėruar mė furnizon sikur shpezėt
Deri sa mendoja rreth kėsaj, gruaja mė pyeti se pėr ēmendohesha. I tregova pėr ēka mendoj, kurse ajo mė tha: Ėshtė e vėrtet, por nevojat e njerėzve mund ti kėnaq vetėm Krijuesi i tyre sepse kur ti do tė dėshiroje ti kėnaqje nevojat e fqinjėve tanė tė varfėr edhe ti do tė bėheshe i varfėr para se ti zgjidhje problemet e tyre.
Ndėrsa unė i thash: Ėshtė e vėrtet! Nėse do tė isha i pasur nuk do tė mundesha ata ti bėj tė pasur, e sidomos kur unė kam njė furnizim modest. Allahu mė ushqen sikur zogjtė, nė mėngjes dalin tė uritura, kurse kthehen tė ngopur. Por, jo, unė nuk dėshiroj ti pasuroj tė varfrit, por dėshiroj tė them se kjo ėshtė ēėshtje proporcioni (krahasimi). Nė krahasim me poseduesin e mijėra eurove unė jam i varfėr, por unė jam i pasur nė krahasim me njė punėtor tė thjesht, i cili me njė rrogė tė vogėl, i vetėm, i ushqen dhjet fėmijė, kurse ai punėtor ėshtė i pasur nė krahasim me njė vejushė e cila nuk ka tė ardhura apo pasuri, kurse poseduesi i mijėrave eurove ėshtė i varfėr nė krahasim me milionerin.
Nė dynja nuk ka tė varfėr dhe pasanik absolut , e as qė ka tė vegjėl dhe tė mėdhenj. Kush dyshon nė kėtė, unė ia parashtroj njė pyetje shumė tė vėshtirė pėr njeriun, e pyes mbi zogun (harabelin). Ai a ėshtė i madh apo i vogėl? Nėse thotė se ėshtė i vogėl, do ti thosha: Mendoje nė krahasim me elefantin, ndėrsa nėse thotė se ėshtė i madh, do ti thosha: Mendoje nė krahasim me mizėn! Zogu (harabeli) ėshtė shumė i madh nė krahasim me mizėn, kurse ėshtė shumė i vogėl nė krahasim me elefantin. Pra unė jam shumė i pasur nė krahasim me njė vejushė tė varfėr dhe e vetmuar, edhe pse jam shumė i varfėr nė krahasim me ndonjė pasanik tė madh.
Do tė thoni se po filozofoj. Jo, jo nuk filozofoj por dėshiroj tė them se secili nga ju mund tė gjej ndonjė qė ėshtė mė i varfėr se ju dhe mund ti jepni atij. Nėse ju nuk keni asgjė pėrveē pesė gjevrekėve dhe njė pjate me oriz, mund ti jepni atij qė nuk ka asgjė. Ndėrsa atij qė pas darkės i ngelin tre pjata me oriz dhe bizele, pak ėmbėlsira dhe pemė, mund qė diēka nga kėto ti japė atij qė ka vetėm bukė dhe oriz...
Pėr gjithēka qė u ndanė tė varfėrve Allahu tė jep dhjetėfishin
Ai qė ka vetėm katėr palė tesha tė arnuara ka mundėsi qė njėrėn tia jap atij qė nuk ka asgjė. Ai qė ka tesha qė nuk janė tė grisura e as tė arnuara por i kanė dalė prej qejfi, ndėrsa krahas asaj ka edhe tre palė tjera tė reja, mund qė atė tė vjetrėn tia jep atij qė ka tesha tė arnuara. Ka shumė palė tesha qė ty tė duken tė vjetruara dhe tė mbajtura, nėse do tia jepje dikujt qė nuk ka atij do ti dukeshin sikur teshat qė i blenė pėr bajram dhe do ti shfrytėzonte pėr raste tė veēanta. Ai do tė gėzohej pa masė me kėtė, ashtu siē do tė gėzoheshe ti sikur tė ishe njė milioner!
Sa do qė njeriu tė jetė i varfėr, ka mundėsi qė dikujt qė ėshtė mė i varfėr se ai ti jap diēka. Zyrtari me rrogėn mė tė vogėl e cila nuk i kalon 150 euro, dhe qė nuk ka nevoja tė veēanta, e as shtytje nga varfėria, ka mundėsi qė tė ndaj njė euro pėr atė qė nuk ka aspak. Ai qė rrogėn e ka 400 500 euro, nuk do tė humbas asgjė qė nga ajo shumė tė ndajė pesė euro dhe tė thotė: Kjo ėshtė pėr hir tė Allahut. Ndėrsa njė tregtar, qė fitimi i tė cilit arrin deri nė 10 mijė euro nė muaj, nga kjo shumė ēdo muaj mund tė ndaj 200 euro pėr hir tė Allahut!
Aspak mos tiu shkoj mendja se atė qė e ndani do tė shkoj huq. Jo, pasha Zotin, ju do tė fitoni dhjetėfishin. Do tė fitoni edhe nė dynja, edhe nė Ahiret. Unė kėtė e kam pėrjetuar prej vetes. Unė punoj, fitoj dhe e pėrmbaj familjen gati se 30 vjet. Nė ēdo lloj ibadeti tė mirėsisė kam marrė pjesė, nėse kisha pasuri. Asnjėherė nė jetė nuk kam kursyer. Gruaja gjithmonė me qortonte: O njeri, kurse ose sė paku bleu shtėpi fėmijėve tė tu. E unė ia ktheja: Leja kėtė Allahut.
Dhe, e dini se ēfarė ndodhi? Allahu i Madhėrishėm atė qė unė e kisha ndarė nė rrugėn e tij e kishte bėrė hesap dhe e kishte kursyer pėr mua nė bankėn e veprave tė mira (Bank El-Hasenat) e cila ndanė fitim vjetorė 700 herė mė shumė se sa investimi qė ke bėrė. Le tė shohim kėtė:
Shembulli i pasurisė sė atyre qė e japin nė rrugėn e Allahut ėshtė si i njė kokrre qė i mbinė shtatė kallinj, nė secilin kalli njėqind kokrra. All-llahu ia shumėfishon (shpėrblimin) atij qė dėshiron, Allahu ėshtė bujar i madh, i di qėllimet.(Bekare, 261.)
Allahu e dėrgoi njė shokun tim, njė zotėri tė urtė, njėrin nga zyrtarėt e njohur tė Damaskut dhe mi dha paratė pėr shtėpinė, pastaj dėrgoi shoqėrinė tjetėr, ata qė bėnin mirė, dhe ma ndėrtuan dhe rregulluan shtėpinė, ndėrsa unė pėr kėtė kam ditur aq sa di njė kalimtarė i thjeshtė. Pastaj Allahu i Madhėrishėm mė ndihmoi qė me pasuri hallall qė as nuk e shpresoja ti kthej borxhet e shtėpisė. Kush dėshiron pėr kėtė mund ti tregoj edhe emrat e atyre qė mė ndihmuan.
Allahu, gjithmonė, tė gjen rrugėdalje
Gjithmonė kur kam qenė nė vėshtirėsi, Allahu mė gjente zgjidhje. Gjithēka qė kam dashur e kam pasur, ndėrsa diēka qė ishte e rėndėsishme dhe qė doja ta ruaja, e ruaja nė kėtė bankė. A thua vallė mund tė ndodh qė njeriu i menēur nė kėtė botė tė bėj tregti me bankėn e krijuar e cila jep 5 pėr qind tė fitimit haram (tė ndaluar), kurse edhe mund tė bankrotoj apo tė digjet, ndėrsa nuk mund tė bėj tregti me bankėn e Krijuesit e cila pėr ēdo qindarkė nga investimi jep fitim deri nė 70 mijė? Pėrveē kėsaj, investimi ruhet tek Krijuesi i botėve: nuk bankroton, nuk digjet, e as qė mund tė merret nga pasuria e njerėzve tjerė.
Mos mendoni se ajo ēka e jepni do tė humbet. Allahu atė do ta shpėrblej sė pari nė dynja ndėrsa mė vonė edhe nė Ahiret. Unė nuk dėshiroj tė pėrmendi shembuj tė shumtė, sepse secili nga ju di shumė qoftė me tė dėgjuar apo me tė parė. Do tė marr vetėm njė shembull. Ngjarjen me Shejh Selim El-Mesutin, i cili ka qenė mėsues i babait tim. Edhe pse ishte i varfėr, asnjėherė nuk ia mohonte ndihmėn atij qė kishte nevojė dhe qė i kėrkonte diēka. Sa e veshte xhuben apo fervenė (mbulojė me mėnga tė kthyera) dhe nėse takonte ndonjė qė dridhet prej tė ftohtit ia dhuronte atė dhe u kthente nė shtėpi me kėmishė. Merrte sofrėn para fėmijėve tė tij dhe ia jepte atij qė kėrkonte ndihmė. Njė ditė ramazani sofra vetėm se ishte shtruar pėr iftar dhe pritnin ezanin e iftarit dhe kur nė ato momente erdhi njė lypės, dhe iu betua si ai dhe fėmijėt e tij nuk kanė se ēfarė tė hanė. Shejhi shfrytėzoi shkujdesjen e gruas, hapi derėn dhe ia dha gjithė ushqimin e iftarit tė varfrit. Kur kėtė e pa gruaja e tij i bėrtiti dhe u betua se nuk do tė qėndrojė mė tek ai. Shejhu heshti... nuk kalo as edhe gjysmė ore kur dikush trokiti nė derė dhe erdhėn njerėz me pjata nė dorė nė tė cilėt kishte ushqim tė llojllojshėm, ėmbėlsira, pemė etj. I pyetėn se ēka ėshtė kjo? Ata thanė se Seidi, pashai Shemevin i kishte ftuar disa njerėz tė njohur kurse ata i kishin kėrkuar falje (pėr mosardhje) e ai ishte nevrikosur dhe ishte betuar se askush nuk do tė hajė gjė nga ushqimi dhe urdhėroi qė i gjithė ushqimi i pėrgatitur ti dėrgohet Selim El Mesutit. Shejhu nė atė moment tha: A e pe moj grua?!
(vijon)
Burimi:
www.novihorizonti.ba
Pėrktheu: Arsim Dauti