Receta Gatimi

9… fakte tė pabesueshme qė nuk i dinit pėr Tokėn !!


+ Pėrgjigju tek Diskutimi
Rezultatet nga 1 deri tek 2 prej 2
  1. #1
    ĴuŚt ĎaŇcĔ VIP-Donator Maska e labja
    Anėtarėsimi
    Nov 2010
    Vendndodhja
    √ĻŐЯĔ
    Postime
    9,974
    Gjinia
    Femer
    Reputacioni
    24

    Bota 9… fakte tė pabesueshme qė nuk i dinit pėr Tokėn !!

    Shkenca ka pėrparuar nė nivele shumė tė larta, pėrsa i pėrket ēėshtjeve tė planetit tonė dhe gjithēka rreth universit.
    Por, ekzistojnė disa detaje rreth Tokės qė mund t’u kenė “shpėtuar”, apo i mbajnė tė fshehta. Sot po paraqesim 9... fakte tė pabesueshme qė ndoshta nuk i dinit pėr planetin tonė.




    Kanė kaluar shumė vite, ndoshta shekuj qė kur u braktis ideja se Toka ėshtė e sheshtė, si dhe koncepti se gjithkush nga ne tashmė dimė gjithēka rreth plantit tonė.
    Por, jeni tė sigurt se dini gjithēka pėr Tokėn?
    Atėherė:


    1. Toka nuk ėshtė e rrumbullakėt!
    Nėse Toka ėshtė sferike, pėrpos kėsaj, pėr shkak tė fuqive gravitacionale tė saj, nuk pėrbėn njė cikėl perfekt. Nė realitet ekziston njė “gungė” rreth meridianit pėr shkak tė saj. Rrezja polare e Tokės ėshtė 3.949.99 milje, ndėrsa rrezja e meridianit ėshtė 3.963.34 milje.

    2. Emėrtimi “Earth” vjen nga Anglosaksonėt me fjalėn Erda.
    Tė gjithė plantėt e tjerė tė universit, e kanė marrė emrin e tyre nga perėnditė e lashta, veē Tokės, planetit tonė. Fjala Angleze, “Earth” buron nga fjala anglosaksone Erda, qė do tė thotė “tokė, arė etj.” dhe besohet se ka moshė 1.000 vjeēare. Por, si pėr ironi tė fatit, planeti ynė mbulohet nga 71% e sipėrfaqes sė tij me ujė dhe ėshtė i vetmi planet nė gjithė universin qė njihet deri mė sot qė ka kėtė elementė tė ēmuar.

    3. Dita nuk ka 24 orė!
    Njerėzit vazhdojnė tė thonė se nuk... kemi orė tė mjaftueshme nė dispozicion gjatė ditės dhe kanė tė drejtė! Nuk janė 24 orė. Po, po, ėshtė e vėrtet. Koha reale qė i nevojitet planetit tonė pėr tė kryer njė rrotullim tė plotė rreth boshtit tė tij, ėshtė 23 orė 56 minuta dhe 4 sekonda. Kjo ėshtė ajo qė ne e quajmė ditė yjore. Ditė diellore, koha qė i duhet diellit qė tė kthehet nė tė njėjtėn pikė nė meridian, ndryshon shumė, thuajse 16 minuta gjatė gjithė vitit, pėr shkak tė vendndodhjes sė tij nė orbitė.

    4. Toka ėshtė planeti i vetėm me pllaka tektonike!

    Shkencėtarėt besojnė se Toka pėrbėhet nga 7 pllaka tektonike tė cilat transferohen nė drejtime tė ndryshme, deri nė 4 inē pėr vit.
    Kur pėrplaset njėra pllakė tektonike me tjetrėn, sipas teorisė, krijohen male, ndėrsa kur largohen nga njėra-tjetra, krijohen lugina.

    5. Toka ka njė planet binjak qė quhet “Hyjnor”!
    Shkencėtarėt besojnė tashmė se dikur nuk kishim vetėm nė orbitė rreth diellit. Toka kishte njė planet “binjak” me madhėsinė e Marsit, qė quhej “Hyjnor” dhe ishte 60 gradė, qoftė para apo pas planetit tonė. Por, para 4.533 miliardė vite dritė, ky planet u pėrplas me Tokėn. Pjesa mė e madhe e kėtij planeti u bashkua me Tokėn, ndėrsa pjesa e mbetur krijoi Hėnėn.

    6. Misteri i orbitės perfekte tė Hėnės!
    Duhet theksuar se ekzistojnė disa gjėra tė cilėt nuk njihen, si pėr shembull, qendra e Hėnės ėshtė 6.000 kėmbė mė pranė Tokės, gjė qė do i shkaktonte mė shumė paqėndrueshmėri, por orbita e saj ėshtė thuajse perfekte.
    Hėna mbulohet nga njė pluhur i cili mban erė baruti, edhe pse pėrbėhet nga materiale tė ndryshme. Gjithashtu, ndėrsa nuk ekziston “anė e errėt” e Hėnės, forca e gravitetit tė Tokės, e bėn hėnėn tė ngadalėsojė nė mėnyrė tė atillė saqė Hėna tė rrotullohet vetėm njė herė gjatė gjithė muajit, ndaj dhe ne shikojmė gjithnjė vetėm njėrėn anė tė Hėnės.
    Madje ekziston njė koiēidencė, qė Dielli ėshtė 400 herė mė i madh se Hėna, por 400 herė ėshtė Hėna mė e vogėl se Toka, dhe tė duket nė hapėsirė si tė kenė tė njėjtėn madhėsi.

    7. Mė shumė se 90% e oqeaneve vijon tė mbetet e paeksploruar!
    Ndoshta mund tė dimė shumė rreth Hėnės dhe Marsit, por e vėrteta ėshtė se sapo kemi filluar tė hulumtojmė dhe tė eksplorojmė oqeanet e pafund. Deri mė sot ėshtė hulumtuar vetėm 10% e oqeaneve tė pafund. Oqeanet disponojnė 97% tė ujit tė globit dhe 99% tė botės sė kafshėve. Janė zbuluar vetėm 212.906 specie tė ndryshme detare, kurse parashikohet qė tė ekzistojnė 25 milionė akoma specie tė cilat nuk janė zbuluar ende.

    8. Temperatura mė e ulėt qė ėshtė regjistruar ndonjėherė nė Tokė ishte -89.2 °C
    Antarktida ėshtė rajoni mė i ftohtė i planetit tonė. Temperatura mė e ulėt natyrale qė ėshtė regjistruar ndonjėherė arriti -89.2 °C, u shėnua nga stacioni i Vostokut nė Antarktidė mė 21 qershor 1983. Pėrkundėr, temperatura mė e lartė u regjistrua nė 13 shtator 1922 nė El Azizia tė Libisė, ku termometri shėnoi 57 °C.

    9. Lartėsia me e madhe e Tokės nuk ėshtė Everesti!

    Ėshtė e vėrtet se ėshtė njėri prej maleve (alpeve) mė tė njohura nė botė dhe ėshtė 8.848 m mbi nivelin e detit, konsiderohet si Maja e Tokės. Megjithatė, duke marrė parasysh se Toka nuk ėshtė tėrėsisht e rrumbullakėt nė formė perfekte, ēdo gjė qė ėshtė pranė meridianit ėshtė shumė mė pranė yjeve. Kjo do tė thotė se edhe pse malet Chimborazo nė Ekuador janė vetėm 6.268 m mbi nivelin e detit, por pikėrisht ngaqė ndodhen sipėr njė “fryrje” janė shumė mė larg qendrės sė Tokės, pra shumė mė pranė yjeve dhe shumė mė lartė se Everesti.
    Burimi : alb-observer.com

  2. #2
    i/e rregjistruar 20% Maska e jomina
    Anėtarėsimi
    Jul 2008
    Postime
    181
    Reputacioni
    16
    Njoftime mjaft interesante.Ju falenderoj.

+ Pėrgjigju tek Diskutimi

Tema tė ngjashme

  1. 65 Punime te pabesueshme me Photoshop (foto)
    Nga vaaldr1n nė forum Fotografia dhe Grafika
    Pėrgjigje: 5
    Postimi i Fundit: 26-11-2012, 12:00 PM
  2. Imazhet e pabesueshme tė Islandės, foto
    Nga olsii nė forum Galeria Fotografike
    Pėrgjigje: 5
    Postimi i Fundit: 08-11-2012, 05:08 PM
  3. E pabesueshme, Sahara-ja mbulohet nga debora!
    Nga labja nė forum Ngjarje Nėpėr Botė
    Pėrgjigje: 13
    Postimi i Fundit: 17-02-2012, 08:22 AM
  4. E pabesueshme.Vret vajzen e vet 4 vjecare dhe......
    Nga 3r1k0 nė forum Kuriozitete
    Pėrgjigje: 1
    Postimi i Fundit: 19-12-2010, 08:09 PM
  5. A e dinit qe....
    Nga ingal nė forum Kuriozitete
    Pėrgjigje: 5
    Postimi i Fundit: 23-06-2009, 07:48 AM