Shqiptarja 117-vjecare, qe i shkroi leter Bushit

[Altin111]

Një grua 117-vjeçare nga fshati Hudënisht i Pogradecit, e cila prej vitit 1947 jeton midis Nju Xhersit dhe vendlindjes së saj, Hudënishtit, në një bisedë për "Shekulli-Kontakt", rrëfen jetën e saj. Para 3 vjetësh i ka dërguar nëpërmjet nipit të saj, Rrapushit, ushtarak i lartë i Aviacionit Amerikan, një letër presidentit amerikan, Bush, ku i lutej që Shqipëria të ishte në planet amerikane dhe të ndihmohej prej shtetit amerikan.

Nënëmadhja shqiptare, mendon se shqiptarët janë njerëz të mirë, punëtorë dhe të ndershëm, dhe nuk meritojnë atë fat të keq që i ka ndjekur në vite. E takuam këtë grua me shëndet të rrallë. Në fshatin e saj në Hudënisht, ku ka ardhur për vizitën e radhës... Në 10 gusht të vitit 2007, Demire Durollari ka shkelur në vitin e 112 të jetës së saj. Ajo është nga fshati Hudënisht i Pogradecit dhe aktualisht banuese në Nju Xhers të SHBA, pranë familjes së djalit të saj, Gurit. Fiziku i saj, është shumë larg atij përfytyrimi që dikush mund ta mendojë për një grua 112-vjeçare.

Ajo ka një trup të drejtë, dy sy të mprehtë dhe është shumë e dashur. Sapo ka mbërritur nga Amerika në Hudënisht të Pogradecit, kur ne shkojmë ta takojmë. Merreni me mend, një 112-vjeçare, që ka udhëtuar rreth 12 orë me avion, mbi oqean dhe tre orë me makinë, nga Aeroporti i Rinasit, në Pogradec. E, megjithatë, është gati për bisedë, sapo i prezantohemi që vijmë nga "Shekulli, dhe duam të shkruajmë diçka për të. Ka një freski të admirueshme, që do ta kishte zili një i ri në moshë.

Nëna e madhe, Demirja, është larguar në viti 1947 në SHBA. Thotë që nuk e kishte menduar se një ditë do të kthehej në vendlindje dhe do të çmallej me të afërmit dhe me Hudënishtin e bukur, buzë liqenit. Qëndron e ulur në një kolltukun e dhomës, në shtëpinë e tyre në Hudënisht, njëlloj si gjithë të tjerët, madje, kur unë do t'i bëja një fotografi, ajo nuk pranon ta nxjerr ulur në kolltuk, por ngrihet në këmbë dhe pozon së bashku me nipin e saj, Rrapushin. Ka lindur në fshatin e saj, Hudënisht, në vitin 1890, në familjen e Xhudollarëve. Historia e dashurisë, është vërtetë shekspiriane. Familja e saj ka qenë në hasmëri me familjen Durollari, po nga ky fshat. Por, kjo martesë e saj me Rrapush Durollarin, i ka pajtuar më në fund të dyja fiset. Asaj i ka humbur i shoqi i saj, Rrapushi, shumë dekada më parë, gjatë Luftës së Dytë Botërore. "Ka qenë aksidentale,- tregon nënë Demirja,- duke shkuar në mal me kalë, është qëlluar nga lart dhe i morën jetën".


Nga kjo martesë ka lindur 5 fëmijë, dy djem (kanë vdekur) si dhe tre fëmijë të tjerë: 2 vajza, Shyqyrien dhe Lirien, të cilat ndodhen në Amerikë, së bashku me familjet e tyre dhe një djalë me të cilin jeton, Gurin, mjek stomatolog.


Vij në Shqipëri çdo vit, thotë ajo dhe përtërihem, por problemi i tokave dhe pronave më shqetëson. "Ende nuk po i marrim, nuk ka vajtur haka tek i zoti, tokat e njërit i merr tjetri dhe është bërë një kaos, që mos e pyet...!",- thotë nënë Demirja.


Kjo grua me shëndet të rrallë, pasi është larguar nga Shqipëria në vitin 1947, së bashku me familjen, ka qëndruar dy vjet në Itali. Më pas në SHBA, në qytetin e Nju Xhersit, ku vazhdon të jetojë. E kujton ende largimin e atëhershëm nga Shqipëria. "Vatani tënd duhet more djalë dhe guri i rëndë është në vendin e tij, por kur ta bëjnë jetën të paduruar me diktaturë dhe me burgje, pak ndryshon, si të jesh brenda, si të jesh jashtë qele...!",- thotë ajo. Pak më tej në bisedë, duke folur për Shqipërinë, e ngre tonin e zërit lart: "Hë more djalë, a mund të jetohet në një vend pa besim tek Zoti, dhe kështu Shqipëria ngeli si vend pa Zot!". Është grua me besim të fortë. I gjithë fshati Hudënisht, e njeh si grua shumë zemërbardhë dhe të dashur.
Si i shtyn ditët në fshatin e largët shqiptar! Dëgjon me vëmendje edicionet kryesore të lajmeve dhe kur ikën energjia elektrike, shfryn tërë mllef: "Edhe Rodezia e Jugut, nuk vuan për korrent, siç vuajnë shqiptarët!",- na thotë. Mungesa e dritave dhe kushteve të tjera, e mërzit. "Sa herë që vij, mërzitem dhe nisem prapë për Amerikë. Por, sa rri dy muaj aty, përsëri më hipën malli për këtej dhe vij në Shqipëri",- na tregon.


Më e pabesueshmja! Kjo grua nuk ka pasur kurrë nevojë për mjek. Me përjashtim të një rasti, në 11 Shtator, në sulmin terrorist ndaj Amerikës. Nipi i saj, Rrapushi (ka marrë emrin e burrit të saj) thotë se kur ranë kullat binjake u shqetësua shumë, sepse atje ishte nipi i saj, Astriti, djali i vajzës por, fatmirësisht, atë ditë ai nuk kishte shkuar në punë. "Nga tronditja e çuam te mjeku. Kur i panë datëlindjen dhe konstruktin e trupit, ata u habitën. I bënë një konsultë të gjatë, duke e pyetur për gati një orë. Më pas i kërkuan leje për t'i bërë disa analiza për studime shkencore",- tregon Rrapushi. Mjekët e kishin pyetur se çfarë hante më shumë. Nënë Demirja u kishte thënë, se më shumë në jetën e vet, kishte ngrënë peshk. "Mbretin e peshqve, koranin e rrallë, që jeton në Pogradec",- u kish` thënë mjekëve. Nënë Demirja konsumon gjithashtu shumë bulmet dhe lëngun e limonit. Nuk pi duhan, as alkool. "Gjakun,- thotë nënë Demirja,- nuk e prish kollaj.



Rasti i parë ishte me nipin, thashë se e humba në kullat binjake dhe u trishtova shumë, se sa ishte i fejuar në Pogradec, me një vajzë nga Starova". Ajo e ka një mendim edhe për punën e jetëgjatësisë. "Stresi,- thotë ajo,- është burimi i të gjitha sëmundjeve". Ai stres që nënë Demiren, me sa duket, nuk e ka vënë kurrë përposhtë, megjithëse ajo jeton vetëm që nga viti 1943, kur iu vra i shoqi. Mendon se shqiptarët nuk e meritojnë këtë jetë kaq të varfër. Në një moment qesh: "Sikur ta kuptonin shqiptarët sa të varfër janë, do pëlcisnin nga inati",- thotë duke nënkuptuar karakterin tonë. Për gjithçka fajëson politikanët.

Mendon se janë shumë të paaftë dhe mendojnë vetëm për veten. "Kur vjedh djersën e popullit tënd, nuk bën prokopi, por një ditë, të bie mbi kokë",- thotë 112-vjeçarja dhe shton: "Kanë gjetur këtë popull që jeton në baltë dhe duron, po deri kur?".


Nje leter Bushit
Para tre vjetësh, nënë Demires i lindi një ide. "I them nipit tim, që ishte oficer në Ushtrinë Amerikane: A do ma shkruash një letër: unë të them dhe ti të shkruash, t'ia dërgojmë presidentit Bush?- Ai qeshi.- Mirë nënë, fol ti, ta shkruaj unë. E shkruam dhe ia dërguam presidentit Bush: "I nderuar zoti President Bush! Zoti të bekoftë, por do të lutet një grua shumë e moshuar, 109-vjeçare, shqiptare me banim në SHBA, që ta ndihmojë Amerika Shqipërinë fatkeqe, që ka mbetur vendi më i varfër në Evropë".


Vetëm 10 ditë pas letrës ka mbërritur edhe përgjigjja nga zyra e Bushit. E shkruar në një foto-kartolinë, ku presidenti Bush kishte dalë me bashkëshorten: "E dashur nënë! Ju falënderoj për letrën dhe njëkohësisht ju premtoj, se Shqipëria do ecë në rrugë të mbarë. Ju urojmë jetë të gjatë. Me shumë dashuri, familja Bush".