Njė prind i kujdesshėm duhet ti japė kurajo dhe tė sillet me fėmijėt nė mėnyrė shoqėrore, duke i dhėnė mundėsinė tė shfaqė vlerat e tij nė ato qė arrin tė kryejė nė pėrshtatje me moshėn.
Ēfarė e bėn njė fėmijė tė ndrojtur?
Kėshtu, jo pak herė, fėmijėt pėrjetojnė ndjenja tė njė frike tė pashpjegueshme, sidomos kur ata gjenden pėrpara tė rriturve e fėmijėve qė nuk i njohin. Nė mė tė shumtėn e rasteve, ata tėrhiqen dhe ndjekin situatėn qė larg, fshehur nė ndonjė cep tė shtėpisė. Te disa, kjo lloj frike shfaqet nė formėn e turpit (ndrojtjes), tė tkurrjes. Ndėrsa tek fėmijė tė tjerė, ky fenomen lidhet me mungesėn e pavarėsisė dhe lidhjes sė ngushtė me ambientin familjar qė e rrethon. Jo pak herė tek ata kontakti me figura tė reja shoqėrohet me qarje, qė tregon qartė frikėn qė ekziston brenda tyre.
Si mund tė trajtohet njė fenomen i tillė?
Shumė psikologė theksojnė se ėshtė shumė e thjeshtė tė ndryshosh diēka nė sjelljen e fėmijės, mjafton qė ai element tė mos jetė i lindur. Kėshtu nėse bėhet fjalė pėr ndrojtjen, ka raste kur ajo ėshtė e pandreqshme.
Kjo ndodh kur ndrojtja, pėrfaqėson njė mėnyrė sjelljeje, e cila ėshtė trashėguar nga prindėrit tek vogėlushi. Njė jetė familjare pa shumė marrėdhėnie shoqėrore, njė kujdes i tepruar dhe i ekzagjeruar i prindėrve pėr fėmijėn, njė metodė pedagogjike shumė e rreptė etj, tė gjitha kėto mund tė bėhen shkak pėr lindjen e ndjenjės sė pasigurisė tek fėmija, e cila shfaqet mė frikėn apo tmerrin ndaj tė panjohurve.
MĖNYRA MĖ E MIRĖ PĖR TĖ LUFTUAR NDROJTJEN
Mėnyra mė e mirė pėr tė luftuar ndrojtjen tek fėmija ėshtė qė ta lini atė tė lėvizė nė ritmet e tij normale, tė moshės. Jepini fėmijės kohėn qė ai ka tė nevojshme pėr tu pėrshtatur me situatat e reja, tė panjohura dhe lėreni atė tė kėrkojė dorėn tuaj atėherė kur ai e ndjen tė nevojshme.
Nėse kėndvėshtrimi juaj, rreth kėsaj mėnyre sjelljeje, bazohet tek parja e saj si njė gjė e qenėsishme (ekzistuese, normale pėr moshėn e tij), atėherė tė tretėt- nuk do ta tallin vogėlushin, siē ndodh rėndom. Nė kėtė mėnyrė, ju ndihmoni nė formimin e rritjen e vetėbesimit tek fėmija, brenda njė kohe tepėr tė shkurtėr.
Ndodh, qė kjo mėnyrė sjelljeje e shfaqur nga fėmija, kur ai bie nė kontakt me njerėz tė panjohur, mund tė jetė tepėr zhgėnjyese, sidomos pėr prindin, i cili kėrkon tė rrėnjosė tek fėmija i tij guximin dhe pavarėsinė. Por nėse, kėtė zhgėnjim e shprehni, duke e diskutuar me njerėz tė tretė, nė rastet kur fėmija ėshtė prezent, atėherė do ta bėni fėmijėn tė ndjehet akoma mė shumė i pasigurt.
Para sė gjithash, duhet tė shqyrtoni ankesat tuaja, nėse ato janė tė drejta e logjike. Apo mos ndoshta jeni shumė i rreptė dhe kėrkoni gjėra tė tepruara, tė cilat fėmija nuk ėshtė nė gjendje ti kuptojė e ti bėjė?
Shqiptarja.com