Me 50 milionė shikues nė 90 vende, Koncerti i Vitit tė Ri nė Vjenė ėshtė ngjarja mė e suksesshme e muzikės klasike nė botė.
Muzika e Johan Shtrausit nė Koncertin e Vitit tė Ri nė Vjenė, tregon se kemi lėnė pas edhe njė vit tjetėr. Transmetimit tė drejtpėrdrejtė nė televizion tė Koncertit tė Vitit tė Ri tė Filarmonisė sė Vjenės, qė e ndjekin rreth 50 milionė shikues nė 90 vende, i shtohen edhe shumė dėgjues nė radios dhe ata qė e ndjekin transmetimin nė internet nė live stream. Kush dėshiron qė ta ndjekė koncertin nė sallė duhet tė jetė me fat, sepse pėr shkak tė kėrkesės sė lartė, biletat ndahen me short.
Dirigjenti i koncertit tė Vjenės mė 1 janar 2015, ishte maestroja 78-vjeēar Zubin Mehta, i cili bashkėpunon me Filarmoninė e Vjenės prej mbi 50 vjetėsh nga viti 1961, kur asokohe 25-vjeēar ai pati atje angazhimin e tij tė parė.
Dirigjenti i lindur nė Indi e drejton koncertin e Vitit tė Ri pėr herė tė pestė. Programi i sivjetshėm filloi me uverturėn e veprės "Njė mėngjes, drekė, dhe natė nė Vjenė" tė Franz von Suppe dhe vazhdoi me vepra tė Johann Straussit (babai dhe i biri)tė Hans Christian Lumbye si dhe tė Josef dhe Eduard Strauss.
Nga muzikantė oborri nė filarmonistė
Pėr mė shumė se 170 vjet, tingujt e orkestrės sė Vjenės dėshmojnė cilėsi tė rangut tė lartė. Origjina e orkestrės sė Vjenės lidhet me Operėn e Oborit, muzikantėt e sė cilės si Mozarti apo Beethoveni abgazhoheshin herė pas here pėr koncertet e "Akademisė". Me kalimin e kohės lindi nevoja pėr njė orkestėr tė pavarur tė specializuar pėrkrah asaj tė Operės sė Oborrit. Nė vitin 1841 kompozitori dhe dirigjenti Otto Nikolai themeloi ansamblin qė mė vonė do tė fitonte famė botėrore si Filarmonia e Vjenės. Deri sot anėtarėt e Filarmonisė sė Vjenės duhet tė angazhohen pėr tė luajtur edhe nė orkestėn e Operės Shtetėrore tė Vjenės.
Nė historinė e saj mė shumė se 170-vjeēare Filarmonia e Vjenės ka dhėnė rreth 7.000 koncerte dhe ėshtė vlerėsuar e nderuar nga shumė kompozitorė. Richard Wagner e quante atė si "njė nga mė tė shquarat nė botė," Anton Bruckner e ka quajtur "shoqata mė e lartė e artit nė muzikė", Johannes Brahms e quante veten si "mik dhe admirues" tė Filarmonisė.
Sekreti i suksesit
Qė nga fillimet e saj Filarmonia e Vjenės ėshtė njė orkestėr e vetėadministruar. "Hyrja nė orkestrėn e Filarmonisė kalon pėrmes Operas Shtetėrore tė Vjenės," sqaron oboisti Wolfgang Plank procedurėn e pranimit. Nė intervistė me DW ai tha "Muzikantėt e rinj fillojnė njė herė atje dhe nėse kalojnė periudhėn trevjeēare tė provės, inkuadrohen gradualisht nė orkestrėn e Filarmonisė. Raporti mes punės nė orkestrėn e operas dhe atė tė filarmonisė varet nga kėrkesat pėrkatėse, por pėr shumicėn e muzikantėve raporti duhet tė jetė 50 me 50."
Filarmonia e Vjenės jep koncerte nė kuadrin e "Javėve tė Filarmonisė sė Vjenės" qė prej vitit 1989 nė Nju-Jork dhe 1993 nė Japoni. Po ashtu orkestra e Filarmonisė sė Vjenės jep edhe koncerte verore nė kėshtjellėn Schönbrunn, qė ndiqen nga rreth 100.000 vizitorė.
Nė vitin 2005 Filarmonia e Vjenės u shpall ambasadore nderi e Organizatės Botėrore tė Shėndetėsisė. Nė vitin 2014 orkestra u nderua me dy ēmime tė rėndėsishme: ēmimin suedez Birgit Nilsson (me njė milion dollarė ēmimi mė i lartė pėr muzikėn klasike) dhe me ēmimin Herbert von Karajan, i cili ka qenė pėr 50 vjet dirigjent i saj.
Burimi: Deutsche Welle