10 organizatat kriminale mė tė rrezikshme nė botė
Shkruar nga Blendina Cara
e mėrkurė , 17 shtator 2008
ImageEdhe pse filmat e Hollivudit shpesh na bėjnė tė besojmė se organizatat kriminale pėrbėhen nga mafiozė tė dashur me theks italian, realiteti ėshtė se sindikatat e krimit tė organizuar veprojnė nė ēdo vend tė planetit. Sa mė tė mėdha bėhen kėto organizata aq dhe mė brutale janė. Shumė pak komunitete nė tokė kanė mbetur tė paprekura nė ndonjė mėnyrė nga krimi i organizuar, qoftė kjo nėpėrmjet zhvatjes qė trondit tregtarėt lokalė, apo drogės qė vjen nga kartelet globale nė duart e bandave tė rrugės.
Revista elektronike "Askmen" prezanton dhjetė organizatat kriminale mė famėkeqe tė botės, sė bashku me bazat e tyre, aktivitetet kriminale apo dhe bosin aktual tė tyre. E para ėshtė organizata kriminale ruse "Solntsevskaya brava". Ish agjenti special i FBI-sė, Bob Levinson e ka cilėsuar mafien ruse si "njerėzit mė tė rrezikshėm nė tokė", njė nocion tmerrues, kur mendon se bėhet fjalė pėr rreth 300 mijė anėtarė tė shpėrndarė nė rreth 450 grupe. Grupi kryesor ėshtė ai me bazė nė Moskė, "Solnsevskay brava", njė sindikatė jashtėzakonisht e kamur dhe e pamėshirshme, e cila drejtohet nga themeluesi i saj, Sergei Mikhailov, njė njeri i ashpėrsuar nga vitet e tij nė gulagėt sovjetikė dhe veēanėrisht me lidhje tė krijuara falė kriminelėve qė njohur atje. Mė pas vjen organizata japoneze "Yamaguchi-gumi". Banda e vendosur nė Kobe daton nė vitin 1915, por ia detyron statusin aktual trurit tė sindikatės mė tė madhe dhe mė tė fuqishme kriminale tė Japonisė, njeriut super tė dhunshėm, Kazuo Taoka. Nė fakt, vdekja e tij nė vitin 1981 ishte aq e rėndė sa tronditi themelet e grupit. Sot, numri i anėtarėve tė "Yamaguchi-gumi" mendohet se ėshtė rreth 40 mijė dhe drejtohet nga doni i gjashtė, njė person diplomatik, por jo mė pak i dhunshėm, Shinobu Tsukaka, i cili e mori postin nė vitin 2005. Vendin e tretė e mban organizata mafioze italiane, "Ndrangheta". Me rreth 10 mijė anėtarė e duke u shtuar gjithnjė e mė shumė, me tė ardhurat vjetore qė kapin dhjetėra miliarda dollarė, Ndrangheta e Italisė tashmė ėshtė njė prej operacioneve mė tė fuqishme tė vendit nė trafikun e kokainės dhe njė furnizues i madh evropian, sipas njė raporti tė lėshuar nga komisioni anti-mafia, nė parlamentin italian.
1 - Solntsevskaya bratva
Baza: Moskė, Rusi
Aktiviteti kriminal: Trafik droge, vjedhje makinash, trafik objektesh arti tė vjedhura, pastrim parash, zhvatje, vrasje me pagesė, trafik armėsh, trafik materialesh pėrthamore, trafik nafte, prostitucion
Bosi: Sergei Mikhailov
Ish agjenti special i FBI-sė, Bob Levinson e ka cilėsuar mafien ruse si "njerėzit mė tė rrezikshėm nė tokė", njė nocion tmerrues, kur mendon se bėhet fjalė pėr rreth 300 mijė anėtarė tė shpėrndarė nė rreth 450 grupe. Grupi kryesor ėshtė ai me bazė nė Moskė, "Solnsevskay brava", njė sindikatė jashtėzakonisht e kamur dhe e pamėshirshme, e cila drejtohet nga themeluesi i saj, Sergei Mikhailov, njė njeri i ashpėrsuar nga vitet e tij nė gulagėt sovjetikė dhe veēanėrisht me lidhje tė krijuara falė kriminelėve qė njohur atje.
2 - Yamaguchi-gumi
Baza: Kobe, Japoni
Aktiviteti kriminal: Zhvatja, kumari, kontrabanda, prostitucioni, trafiku i drogės
Bosi: Shinobu Tsukasa
Banda e vendosur nė Kobe daton nė vitin 1915, por ia detyron statusin aktual trurit tė sindikatės mė tė madhe dhe mė tė fuqishme kriminale tė Japonisė, njeriut super tė dhunshėm, Kazuo Taoka. Nė fakt, vdekja e tij nė vitin 1981 ishte aq e rėndė sa tronditi themelet e grupit.
Sot, numri i anėtarėve tė "Yamaguchi-gumi" mendohet se ėshtė rreth 40 mijė dhe drejtohet nga doni i gjashtė, njė person diplomatik, por jo mė pak i dhunshėm, Shinobu Tsukaka, i cili e mori postin nė vitin 2005.
3 - Ndrangheta
Baza: Kalabri, Itali
Aktiviteti kriminal: Trafik droge, vrasje me pagesė, zhvatje
Bosi: Hierarki horizontale - udhėhiqet nga asambleja
Me rreth 10 mijė anėtarė e duke u shtuar gjithnjė e mė shumė, me tė ardhurat vjetore qė kapin dhjetėra miliarda dollarė, Ndrangheta e Italisė tashmė ėshtė njė prej operacioneve mė tė fuqishme tė vendit nė trafikun e kokainės dhe njė furnizues i madh evropian, sipas njė raporti tė lėshuar nga komisioni anti-mafia, nė parlamentin italian. Suksesi i kėsaj organizate ėshtė i njėjtė me atė tė restoranteve "fast-food", nė mėnyrėn se si ato e ofrojnė "markėn identike dhe tė njohur e tė njėjtit produkt kriminal". Ato ruajnė besnikėrinė e lidhjeve familjare dhe mungesėn e njė lidershipi tė centralizuar.
4 - D-Company
Baza: Indi dhe Emiratet e Bashkuara Arabe
Aktiviteti kriminal: Trafiku i armėve, trafiku i drogės, terrorizmi, zhvatja, falsifikimi dhe vrasjet me pagesė
Bosi: Daėood Ibrahim
Perandoria kriminele e "D-Company" drejtohet nga Daėood Ibrahim, njė person i kėrkuar nė rang ndėrkombėtar dhe aktivitetet e organizatės variojnė nga zhvatja e deri tek aktet e dyshuara terroriste. Ibrahim ka statusin e njė celebriteti nė rajon, duke qenė se ėshtė pėrfshirė nė industrinė e filmit nė Bollywood si nė rang social ashtu dhe profesional. Sipas Departamentit Amerikan tė Thesarit, Ibrahim ka lidhje me Al-Kaedėn dhe Talebanėt dhe mendohet se fshihet nė Pakistan. Mendohet gjithashtu se ai ka kryer operacione plastike pėr tė ndryshuar paraqitjen.
5 - 14K
Baza: Hong Kong
Aktiviteti kriminal: zhvatja, vrasja me pagesė, rrėmbimi, kumari, prostitucioni, trafiku njerėzor, falsifikimi dhe trafiku i drogės
Bosi: Nuk dihet
"14K" ėshtė njė prej triadave mė tė mėdha tradicionale nė Hong Kong dhe nė vitet '90 konsiderohej si mė e madhja nė botė, deri sa gjyqi i njė krimineli shumė tė njohur nė Portugali, mbylli nė qeli kreun e celulės "14K". Organizata besohet se ėshtė pėrhapur nė pjesė tė tjera tė Azisė dhe se ėshtė stabilizuar nė njė numėr tė madh qytetesh, nė SHBA. Asnjė aktivitet kriminal nuk duket se ėshtė nėn nivelin e tyre duke qenė se ėshtė akuzuar pėr ēdo gjė tė ligė qė mund tė ndodhė nė botė.
6 - Mafia siciliane
Baza: Siēili
Aktiviteti kriminal: Trafiku i drogės, korrupsioni politik, trafiku i armėve, vrasja me pagesė, zjarrvėnia, mashtrimi, falsifikimi
Bosi: Matteso Messina Denaro (supozohet)
E organizuar sipas territorit dhe me rreth 100 familje, mafia siciliane daton nė mes tė shekullit tė 19-tė, por nuk e pėrftoi identitetin e plotė kriminal deri nė pjesėn e parė tė shekullit tė 20-tė. Kur Lucky Luciano e eksportoi mafian nė SHBA, nė vitet '30, baza e tyre kriminale u zgjerua dhe madje edhe sot, mendohet se kanė rreth anėtarė amerikanė. Nė Siēili, mafia u bė me pushtet dhe pasuri nėpėrmjet kontrollit tė kontratave tė ndėrtimit, duke u bėrė mė pas njė faktor kyē nė trafikun e heroinės dhe armėve.
7 - Dai Huen Jai
Baza: Kinė
Aktiviteti kriminal: Trafiku i drogės, trafiku i qenieve njerėzore, mashtrimi, falsifikimi, prostitucioni
Bosi: Askush
"Dai Huen Jai" janė njė produkt kurioz i Revolucionit Kulturor tė Mao Ce Dunit. Pas vdekjes sė Maos shumė prej rojeve tė kuqe paraushtarake u dėrguan nė kampe riedukimi, ku ato vuajtėn abuzime tė tmerrshme duke dalė mė tė korruptuar shpirtėrisht e mendėrisht, seē kishin hyrė. Ndryshe nga shumė sindikata kriminale, "Dai Heun JaI" nuk ka njė organizim formal; ato janė konsideruar si njė grumbull njerėzisht qė takohen pėr tė luajtur njė lojė basketbolli. Anėtarėt janė misteriozė dhe mendohet se janė tė shpėrndarė nė Azi, Amerikė dhe Australi.
8 - Karteli Tijuana
Baza: Meksikė
Aktiviteti kriminal: Trafiku i drogės, vrasja me pagesė, ryshfetet, shantazhi
Bosi: Eduardo Arellano Felix
Rėnia e karteleve kolumbiane nė vitet '90 krijoi njė vakum, i cili ėshtė mbushur mė sė miri nga tre kartele meksikane. Nė mėnyrė specifike ato janė: karteli Sinaloa, i drejtuar nga Joaquin Guzman, karteli Juarez i drejtuar nga Vicente Carrillo Fuentes dhe karteli Tijuana i drejtuar me gjasė, nga Eduardo Arellano Felix. Karteli Tijuana konsiderohet si mė i dhunshmi dhe agresivi nga te tre dhe luftėrat midis kėtyre tre organizatave kriminale nė dekadėn e fundit, kanė shkaktuar humbjen e qindra jetėve.
9 - United Bamboo
Baza: Tajvan
Aktiviteti kriminal: Mbledhja e borxheve, vrasja me pagesė, borxhet me kamatė, kumari, ryshfetet
Bosi: Askush
Besohet se ėshtė triada kryesore e Tajvanit, me rreth 10 mijė anėtarė. "United Bamboo" vepron sipas njė kodi tė vjetėr etike qė thekson unitetin ndėrmjet anėtarėve, si dhe "harmoninė me njerėzit". Edhe pse ato e kanė mohuar vazhdimisht, "United Bamboo" besohet tė jetė pėrfshirė nė trafikun e drogės dhe sfera e tyre e influencės shtrihet nė gjithė Azinė, nė Paqėsor, Evropė dhe dy Amerikat. Ndryshe nga sindikatat e tjera kriminale "United Bamboo" nuk drejtohet nga njė bos, por ka strukturė horizontale.
10 - Pesė familjet
Baza: SHBA
Aktiviteti kriminal: Bastvėnia, borxhet me kamatė, zhvatja, kumari, trafiku i drogės
Bosi: Vincent Basciano, Nicholas Corozzo, Carmine Persico, Daniel Leo, Vittorio Amuso
Pesė familjet mafioze tė krimit tė Nju Jorkut - Bonanno, Colombo, Gambino, Genovese, and Luēhese - kanė kontrolluar pjesėn mė tė madhe tė krimit tė organizuar nė SHBA qė prej viteve '30, por tashmė nuk kanė tė njėjtin pushtet si atėherė, falė pėrpjekjeve tė vazhdueshme tė ligjit pėr t'u ndėrprerė aktivitetin. Nga kėto tė pesta, familja Genovese ėshtė mė e madhja dhe mė e fuqishmja. "La Cosa Nostra" e SHBA-sė ėshtė themeluar nga famėkeqi Lucky Luciano, i cili vetė ishtė anėtar i mafies siēialiane dhe qė erdhi nė SHBA nė vitet '20 duke sjellė me vete shumė prej strukturave dhe praktikave tė mafies.