Shkencėtarėt kanė gjetur lidhjen mes mollės dhe jetės mė tė gjatė tė paktėn tek mushicat.
Mushicat e frutave, tė cilat kanė shumė gjene tė ngjashme me njerėzit pavarėsisht pėrmasave tė tyre tė vogla, disa janė ushqyer nė mėnyrė normale, ndėrsa ushqimit tė disa prej tyre u ėshtė shtuar njė ekstrakt i mollės.
Ato tė cilat janė ushqyer nė mėnyrė normale kanė jetuar mesatarisht 50 ditė pesė ditė mė pak se ato, ushqimi i tė cilave ishte plotėsuar me mollė, raporton Journal of Agricultural and Food Chemistry. Jo vetėm qė mushicat tė cilave u ėshtė dhėnė ekstrakti i mollės kanė jetuar dhjetė pėr qind mė gjatė, por po ashtu mė lehtė kanė ecur dhe lėvizur derisa janė plakur.
Ekstrakti i mollės po ashtu ka zvogėluar nivelet e biokimikateve tė ndryshme tė gjetura nė mushicat mė tė vjetra tė frutave, qė kanė lidhje me gjendjen e pėrkeqėsuar me kalimin e moshės.
Hulumtuesit nga Chinese University nė Hong Kong besojnė qė antioksidantet nė ekstrakt kanė shkatėrruar radikalet e lira kimikatet e rrezikshme qė fajėsohen pėr njė mori tė sėmundjeve, duke pėrfshirė edhe plakjen.
Zėdhėnėsi i American Chemical Society tha se rezultatet e marra nga mushicat e frutave zėvendėsimet pėr njerėz nė qindra projekte hulumtuese ēdo vit mbėshtesin zbulime tė ngjashme nė antioksidantet e mollės nė testet tjera tė kafshėve.
Nė njė studim tjetėr, hulumtuesit tė cilėt kanė ekzaminuar qindra femra pėr dietat e tyre kanė zbuluar qė ato tė cilat kanė ngrėnė rregullisht mollė kanė pasur 20 pėr qind mė pak gjasa tė vuajnė nga sulmet nė zemėr dhe infarkti.
Kodi gjenetik i mollės ėshtė deshifruar nė kohėn e fundit duke trasuar rrugėn pėr fruta mė tė lėngshme dhe mė tė shėndetshme.
Hulumtuesit tashmė janė duke pėrdorur informacionin pėr tė rritur molla tė kuqe tė mbushura me antioksidantė tė cilat kanė meritė pėr tė mbajtur sytė dhe nyjat e shėndetshme dhe tė shmangin sėmundjen e zemrės, kancerin, sėmundjen e Alzheimerit dhe diabetin.
Mollėt qė frenojnė apetitin po ashtu mund tė jenė nė rrugė e sipėr pėr tu bėrė, me mollėt e para ekstra-tė shėndetshme nė raftet e supermarketeve brenda vetėm katėr deri pesė viteve.
Dekodimi i ADN-sė sė mollėve nga ekipi prej gati 100 shkencėtarėve nga pesė vende po ashtu ka hedhur dritė tė re nė rrėnjėt e saj.
Hulumtimi sugjeron qė para rreth 65 milionė viteve, nė kohėn kur mendohet qė kometa ka zhdukur dinozaurėt, bima e cila mė vonė do tė rriste drurin e mollės ka kaluar nėpėr njė ndryshim masiv dhe tė shpejtė gjenetik, gjatė tė cilit janė dyfishuar shumė nga gjenet e tij.
Gjenet e tepėrta e kanė mundėsuar mollėn tė adoptohet nė kushte mė tė vėshtira dhe e kanė dėrguar pėrgjatė njė rruge tė ndryshme evolucioni nga pjeshkat, dredhėzat dhe frutat e ngjashme.